تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره عنکبوت
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 29.‏ عنکبوت آیه 40

آیه
فَکُلّاً أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَیْهِ حَاصِباً وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّیْحَةُ وَمِنْهُم مَّن خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُمْ مَّنْ أَغْرَقْنَا وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَ لَکِن کَانُواْ أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ
ترجمه
پس هر یک (از آنان) را به (جرم) گناهش گرفتار (عذاب) کردیم، پس بر بعضی از آنان باد شدید ریگ افشان فرستادیم، و بعضی از آنان را صیحه‏ی آسمانی (و بانگ مرگبار) فرا گرفت، و برخی را در زمین فرو بردیم، و بعضی دیگر را غرق کردیم؛ وچنان نبود که خداوند بر آنان ستم کند، بلکه خودشان بر خود ستم کردند.
نکته ها
کلمه‏ی «حاصِب»، به معنای طوفان همراه با سنگریزه یا تگرگ و «خَسف»، به معنای فرو رفتن در زمین است.
قوم عاد با طوفان، قوم ثمود با صیحه‏ی آسمانی، قارون با فرو رفتن در زمین و فرعون و هامان با غرق شدن در آب به هلاکت رسیدند. آری، گاهی کیفر الهی از مسیر همین عوامل طبیعی است.
پیام ها
1- در شیوه‏ی تبلیغ، بعد از بیان مطالب و نمونه‏ها، جمع بندی و فهرست گویی، مفید و مؤثّر است. «فکلاًّ اخذنا بذنبه...»
2- کیفر هر قومی متناسب با گناه آن قوم است. «فکلاًّ اخذنا بذنبه»
3- تمام کیفرها به قیامت واگذار نشده است. (برخی اقوام در همین دنیا به کیفر گرفتار شده‏اند.) «فکلاًّ اخذنا ...»
4- از مهلت دادن خدا مغرور نشویم که عاقبت گناه، کیفر است. «فکلاًّ اخذنا بذنبه»
5 - دست خداوند برای انواع عذاب باز است. «حاصباً - خسفنا - اغرقنا»
6- قهر الهی، عادلانه است. «و ما کان اللَّه لیظلمهم»
7- سرنوشت هر کس در گرو اعمال خود اوست. «کانوا أنفسهم یظلمون»
8 - تکبّر در برابر حقّ، ظلم به خویشتن است. «کانوا أنفسهم یظلمون»
9- زشت‏تر از ظلم، استمرار ظلم است. «کانوا أنفسهم یظلمون»