تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره عنکبوت
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 29.‏ عنکبوت آیه 17

آیه
إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَاناً وَتَخْلُقُونَ إِفْکاً إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا یَمْلِکُونَ لَکُمْ رِزْقاً فَابْتَغُواْ عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَاشْکُرُواْ لَهُ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ
ترجمه
همانا شما به جای خدا بت‏هایی را می‏پرستید و دروغی را می‏سازید، همانا کسانی که به جای خدا پرستش می‏کنید، مالک رزق شما نیستند، پس روزی را نزد خدا جستجو کنید و او را بپرستید و برای او شکر نمایید که به سوی او بازگردانده می‏شوید.
نکته ها
در آیه قبل حضرت ابراهیم مردم را به عبادت و اطاعت خدا دعوت کرد و در این آیه عبادت غیر خدا را مردود و بی‏نتیجه می‏داند و در پایان آیه بار دیگر بر عبادت خدا تأکید می‏کند.
شرک و بت پرستی، هیچ برهان و منطقی ندارد، زیرا:
اوّلاً: بت‏ها، جماداتی بیش نیستند. «اوثانا»
ثانیاً: خود بت پرستان، سازنده‏ی آنهایند. «تخلقون»
ثالثاً: هیچ گونه نفعی برای مشرکان و بت پرستان ندارند. «لایملکون لکم»
در این آیه، حضرت ابراهیم سه بار مشرکان را مخاطب قرار داد، و این نشانه‏ی گفتگوی مستقیم با منحرفان است. «تعبدون - تخلقون - تعبدون»
پیام ها
1- کسانی که راه کج می‏روند، کار خود را توجیه می‏کنند. «تخلقون افکا»
2- از انگیزه‏های پرستش غیر خدا، رسیدن به نان و نواست. «لایملکون لکم رزقا»
3- غیر خدا، توان روزی دادن ندارند، نه آنکه می‏توانند ولی نمی‏دهند. «لایملکون» نفرمود: «لایرزقونکم»
4- در ارشاد و تبلیغ، پس از آنکه باطل بودن فکری را ثابت کردید، راه حقّ را نشان دهید. «لایملکون لکم رزقا فابتغوا عنداللَّه الرّزق»
5 - تا مردم از غیر خدا مأیوس نشوند، به سراغ خدا نمی‏روند. «لایملکون ... فابتغوا عنداللَّه»
6- خدا رازق است، ولی انسان نیز باید تلاش کند. «فابتغوا»
7- ابتدا باید نیازهای مادّی و رفاهی را حل کرد، سپس مردم را ارشاد نمود. «فابتغوا عنداللَّه الرزق و اعبدوه»
8 - سرچشمه‏ی رزق، نزد خداست. «عنداللَّه الرّزق»
9- عبادت کسی شایسته است که قدرت دست اوست. «عنداللَّه الرزق و اعبدوه»
10- ضامن اجرای اوامر الهی، قیامت است. «الیه ترجعون»