آیه
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَرَاحاً جَمِیلاً
ترجمه
ای کسانی که ایمان آوردهاید! هرگاه زنان با ایمان را به همسری گرفتید و پیش از آن که با آنان آمیزش کنید طلاقشان دادید، عدّهای برای شما به عهده آنان نیست تا حسابش را نگهدارید، پس آنها را (با پرداخت مهریه و هدیهی مناسبی) بهرهمند سازید و به طرز شایستهای رهایشان کنید.
نکته ها
مراد از «نکاح»، عقد ازدواج و مراد از «تماس» آمیزش جنسی و مراد از «سراحاً جمیلاً» طلاق بدون خصومت و خشونت است.
«عِدّة» به مدّتی گویند که زنان پس از طلاق، باید تا پایان آن صبر کنند و همسر دیگری نگیرند. عدّهی طلاق زن، سه مرتبه حیض شدن و پاک شدن و عدّهی وفات شوهرش چهار ماه و ده روز است.
چند گروه از زنان به عدّه نیاز ندارند: یک گروه کسانی هستند که پس از عقد، تماس جنسی نداشتهاند، گروه دیگر، زنان یائسهاند که از بچّهدار شدن مأیوساند. (زنان 50 و 60 ساله)
در آیهی 236 سوره بقره نیز خواندیم که هدیه مرد به همسر مطلّقهی قبل از آمیزش، باید به قدر معروف و توانایی باشد. «علی الموسع قدره و علی المقتر قدره متاعاً بالمعروف»
امام باقرعلیه السلام فرمود: این گونه زنان (طلاق داده شده) با وحشت و غصّه و شماتت دیگران به خانهی پدر بر میگردند و لذا باید به مقداری که توان دارید، با هدیه دل آنان را آرام کنید. «فمتّعوهن و سرّحوهنّ»
پیام ها
1- لازمهی ایمان، عمل به دستورهای خداوند است. «یا أیّها الّذین آمنوا اذا نکحتم...»
2- اختیار طلاق، با مرد است. «طلّقتم» مگر مواردی که در شرع مشخّص شده است.
3- مهمترین شرط ازدواج، ایمان است. «آمنوا... نکحتم المؤمنات»
4- طلاق، نشانهی شکست دینی نیست. «المؤمنات - طلّقتموهنّ»
5 - عدّه، حقّ مرد بر زن است تا اگر خواست رجوع کند، امّا در طلاق قبل از تماس، مرد حقّ رجوع ندارد. «فما لکم علیهنّ من عدّة»
6- ضربههای روحی باید جبران شود. در طلاقِ پس از عقد، روحیهّ زن خرد میشود که با پرداخت مهریهای مناسب، بخشی از آن جبران میشود. «فمتّعوهنّ»
7- جدایی و طلاق به معنای کینه و خشونت نیست. «سرّحوهنّ سراحاً جمیلاً»