تربیت
Tarbiat.Org
خانه
کتابخانه
نویسندگان
گروه ها
نظرات
ویژگیهای تفسیر نمونه
قسمتی از تفاسیری که در نوشتن این تفسیر از آن استفاده شده و یا مورد نقد قرار گرفته است
ویژگیهای سوره حمد
1- آهنگ این سوره
2- سوره حمد، اساس قرآن است
3- سوره حمد افتخار بزرگ پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلم )
4- تاءکید بر تلاوت این سوره
محتوای سوره
چرا نام این سوره فاتحة الکتاب است ؟
سؤال :
بسم الله الرحمن الرحیم
نکته ها
1- آیا بسم الله جزء سوره است ؟
2- الله جامعترین نام خداوند
3- رحمت عام و خاص خدا.
4- چرا صفات دیگر خدا در بسم الله نیامده است ؟!
آیه 2
تفسیر:
جهان غرق رحمت او است
نکته ها:
1- خط سرخ بر همه رب النوعها
2- پرورش الهی راه خداشناسی
آیه 3
تفسیر:
آیه 4
تفسیر:
ایمان به رستاخیز دومین پایگاه
آیه 5
تفسیر:
انسان در پیشگاه خدا
نکته ها
1- -نقطه اتکاء فقط او است
2- ذکر صیغه جمع در نعبد و نستعین
3- در برخورد نیروها از او کمک می گیریم
آیه 6
تفسیر:
پیمودن صراط مستقیم
صراط مستقیم چیست ؟
آیه 7
تفسیر:
دو خط انحرافی !
1- الذین انعمت علیهم کیانند ؟
2- ((مغضوب علیهم )) و ((ضالین )) کیانند؟
سوره بقرة
مقدمه
محتوای سوره بقره
فضیلت سوره بقره
آیه 1 - 2
تفسیر:
تحقیق درباره حروف مقطعه قرآن
عصر طلائی ادبیات عرب
شاهد گویا
نکته ها
1- چرا اشاره به دور ؟
2- معنی کتاب
3- هدایت چیست ؟
4- چرا هدایت قرآن ویژه پرهیزکاران است ؟
آیه 3 - 5
تفسیر:
آثار تقوا در روح و جسم انسان
1 - ایمان به غیب
2 - ارتباط با خدا
3 - ارتباط با انسانها
نکته ها
1- استمرار در طریق ایمان و عمل
2- حقیقت تقوا چیست ؟
آیه 6 - 7
تفسیر:
گروه دوم، کافران لجوج و سرسخت .
نکته ها
1- آیا سلب قدرت تشخیص، دلیل بر جبر نیست ؟
2- اگر اینها قابل هدایت نیستند اصرار پیامبران برای چیست ؟
3- مهر نهادن بر دلها
4- مقصود از قلب در قرآن
5- چرا قلب و بصر به صیغه جمع و سمع به صیغه مفرد ذکر شده است ؟
آیه 8 - 16
تفسیر:
گروه سوم (منافقان )
نکته ها
1- پیدایش نفاق و ریشه های آن
2- لزوم شناخت منافقین در هر جامعه
3- وسعت معنی نفاق
4- کارشکنی های منافقان
5- فریب دادن وجدان
6- تجارت پر زیان
آیه 17 - 20
تفسیر:
دو مثال جالب برای ترسیم حال منافقان
آیه 21 - 22
تفسیر:
اینچنین خدائی را بپرستید
نعمت زمین و آسمان
نکته :
بت پرستی در شکلهای مختلف
آیه 23 - 24
تفسیر:
قرآن معجزه جاویدان
نکته ها:
1- چرا پیامبران به معجزه نیاز دارند؟
قرآن معجزه جاودانی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم )
جاودانی و جهانی بودن قرآن
آیا قرآن دعوت به مقابله کرده است ؟
از کجا که مثل آن را نیاورده اند؟!
گواهی دیگران درباره قرآن
آیه 25
ویژگی نعمتهای بهشتی
نکته ها
1- ((ایمان )) و ((عمل ))
2- همسران پاک
3- نعمتهای مادی و معنوی در بهشت
آیه 26
شان نزول
تفسیر:
آیا خداوند هم مثال می زند؟!
نکته ها
1- اهمیت مثال در بیان حقایق
2- چرا مثال به پشه ؟
3- هدایت و اضلال الهی
آیه 27
تفسیر:
زیانکاران واقعی
نکته ها
1- اهمیت صله رحم در اسلام
2- به جای وصل کردن، قطع کردن
آیه 28 - 29
تفسیر:
نعمت اسرار آمیز حیات
1- تناسخ و عود ارواح
2- آسمانهای هفتگانه
3- عظمت کائنات
آیه 30 - 33
تفسیر:
انسان نماینده خدا در زمین
فرشتگان در بوته آزمایش
پاسخ به دو سؤال
آیه 34 - 36
تفسیر:
آدم در بهشت
نکته ها
1- چرا ابلیس مخالفت کرد ؟
2- آیا سجده برای خدا بود یا آدم ؟
نکته ها
1- بهشت آدم کدام بهشت بود؟
2- گناه آدم چه بود ؟
3- مقایسه معارف قرآن با تورات
4- مقصود از شیطان در قرآن چیست ؟
5- خدا چرا شیطان را آفرید؟
آیه 37 - 39
تفسیر:
بازگشت آدم به سوی خدا
1- کلماتی که خدا بر آدم القا کرد چه بود؟
2- چرا جمله اهبطوا تکرار شده است ؟
آیه و ترجمه
یاد نعمت های خدا
1- یهود در مدینه
2- دوازده پیمان خدا با یهود چه بود؟
4- خدا نیز به عهدش وفا می کند
5- چرا یهودیان را بنی اسرائیل می گویند ؟
آیه 41 - 43
شان نزول
سود پرستی یهود
نکته ها
آیا قرآن مندرجات تورات و انجیل را تصدیق کرده ؟
آیه 44 - 46
به دیگران توصیه می کنید اما خودتان چرا؟
1- ((لقاء الله )) چیست ؟
2- راه پیروزی بر مشکلات
آیه 47 - 48
خیالهای باطل یهود
قرآن و مساءله شفاعت
1- مفهوم واقعی شفاعت
2- شفاعت در عالم تکوین
3- مدارک شفاعت
4- شرائط گوناگون شفاعت
5- احادیث اسلامی و شفاعت
6- تاثیر معنوی شفاعت
7- فلسفه شفاعت
8- شرائط ((سازنده شفاعت ))
9- بررسی و پاسخ اشکالات
10- شفاعت و توحید
بررسی در زمینه منطق وهابیان در مساءله شفاعت :
آیه 49
نعمت آزادی
بردگی دختران در آن روز و امروز
آیه 50
نجات از چنگال فرعونیان
آیه 51 - 54
بزرگترین انحراف بنی اسرائیل
گناه عظیم و توبه بی سابقه
آیه 55 - 56
تقاضای عجیب !
آیه 57
نعمتهای گوناگون
1- زندگی در فضای آزاد از اسارتها
2- من و سلوی چیست ؟
3- چرا تعبیر به انزلنا شده ؟
آیه 58 -59
لجاجت شدید بنی اسرائیل
آیه 60
جوشیدن چشمه آب در بیابان
1- فرق تعثوا و مفسدین
2- خارق عادات در زندگی بنی اسرائیل
آیه 61
تمنای غذاهای رنگارنگ
1- منظور از مصر در اینجا کجاست ؟
2- آیا تنوع طلبی جزء طبیعت انسان نیست ؟
3- آیا ((من )) و ((سلوی )) از هر غذائی برتر بود؟
4- چرا مهر ذلت بر بنی اسرائیل نهاده شد؟
آیه 62
قانون کلی نجات
یک سؤال مهم
1- سرگذشت جالب سلمان فارسی
2- صابئان کیانند؟
3- عقاید صابئان
آیه 63 - 64
آیات خدا را با قوت بگیرید
1- منظور از پیمان
2- چگونه کوه بالای سر بنی اسرائیل قرار گرفت
3- پیمان اجباری چه سودی دارد؟
4- کوه طور
عصیانگران روز شنبه
آیه 67 - 74
ماجرای گاو بنی اسرائیل
1- پرسشهای فراوان و بیجا
2- این همه اوصاف برای چه بود ؟
3- انگیزه قتل چه بود؟
4- نکات آموزنده این داستان
نیکی به پدر
آیه 75 - 77
انتظار بیجا
آیه 78 - 79
نقشه های یهود برای استثمار عوام
آیه 80 - 82
بلندپروازی و ادعاهای تو خالی
1- کسب ((سیئة ))
2- احاطه خطیئه چیست ؟
3- نژاد پرستی یهود
آیه 83 - 86
پیمانشکنان !
1- بیان تاریخی آیات
3- برنامهای برای زنده ماندن ملتها
آیه 87 - 88
دلهائی که در غلاف است
1- رسالت پیامبران در اعصار مختلف
2- روح القدس چیست ؟
3- عقیده مسیحیان درباره روح القدس
4- دلهای بیخبر و مستور
آیه 89 - 90
شان نزول
خود مبلغ بوده خود کافر شدند!
1- یک معامله زیان آور
2- تفسیر ((بائوا بغضب علی غضب ))
آیه 91 - 93
تعصبهای نژادی
آیه 94 - 96
گروه از خود راضی
آیه 97 - 98
ملت بهانه جو!
((جبریل )) و ((میکال ))
آیه 99 - 101
پیمان شکنان یهود
آیه 102 - 103
سلیمان و ساحران بابل
1- ماجرای هاروت و ماروت
2- واژه هاروت و ماروت
3- چگونه فرشته معلم انسان می شود ؟
4- هیچکس بدون اذن خدا قادر بر کاری نیست
5- سحر چیست و از چه زمانی پیدا شده ؟
سحر از نظر اسلام
جادوگری از نظر تورات :
سحر در عصر ما
آیه 104 - 105
دستاویز به دشمن ندهید؟
مفهوم دقیق ((یا ایها الذین آمنوا))
آیه و ترجمه
هدف از نسخ
1- آیا نسخ در احکام جایز است ؟
3- تفسیر جمله ((ننسها))
4- تفسیر ((او مثلها))
آیه 108
بهانه های بی اساس
آیه 109 - 110
حسودان لجوج
آیه 111 - 112
انحصار طلبان بهشت
آیه 113
تضادهای ناشی از انحصارطلبی
آیه 114
ستمکارترین مردم
نکته 1 - طرق ویرانی مساجد
نکته 2 بزرگترین ستم
آیه و ترجمه
شان نزول :
به هر سو رو کنید خدا آنجا است
نکته ها
فلسفه قبله
آیه 116 - 117
خرافات یهود و نصاری و مشرکان
نکته : 1 دلائل نفی فرزند
نکته : 2 تفسیر جمله کن فیکون
نکته : 3 چگونه چیزی از عدم به وجود می آید ؟
پاسخ
آیه 118 - 119
نکته : 1 دلهای آنها همانند یکدیگر است
نکته : 2 دو اصل مهم تربیتی
آیه 120 - 121
جلب رضایت این گروه ممکن نیست
((و لئن اتبعت اهوائهم ))
نکته : 2 جلب رضایت دشمن، حسابی دارد
نکته : 3 هدایت تنها هدایت الهی است
نکته : 4 حق تلاوت چیست ؟
آیه 122 - 123
آیه 124
((امامت )) اوج افتخار ابراهیم (علیه السلام )
نکته 1 منظور از ((کلمات )) چیست ؟
نکته : 2 امام کیست ؟
نکته : 3 فرق نبوت و امامت و رسالت
نکته : 4- امامت یا آخرین سیر تکاملی ابراهیم
نکته : 5- ظالم کیست ؟
نکته : 6- امام از سوی خدا تعیین می شود
نکته : 7- پاسخ به دو سؤال
نکته : 8 شخصیت ممتاز ابراهیم
آیه 125
عظمت خانه خدا
نکته : 1 اثرات اجتماعی و تربیتی این پناهگاه امن
نکته : 2 چرا خانه خدا
آیه 126
خواسته های ابراهیم از پیشگاه پروردگار
آیه 127 - 129
ابراهیم خانه کعبه را بنا می کند
نکته : 1- هدف بعثت پیامبران
نکته : 2- تعلیم مقدم است یا تربیت ؟
نکته : 3- پیامبری از میان خود آنها
آیه 130 - 132
ابراهیم انسان نمونه
آیه 133 - 134
همه مسئول اعمال خویشند
آیه 135 - 137
تنها ما بر حقّیم
نکته : 1- وحدت دعوت انبیاء
نکته : 2- اسباط چه کسانی بودند؟
3- ((حنیف ))
آیه 138 - 141
رنگهای غیر خدائی را بشوئید!
آیه 142
ماجرای تغییر قبله
نکته ها
آیه 143
امت وسط
1- اسرار تغییر قبله
نکته : 2- امت اسلامی یک امت میانه
نکته : 3 امتی که می تواند از هر نظر الگو باشد
نکته : 4 تفسیر جمله ((لنعلم ))
آیه 144
همه جا رو به سوی کعبه کنید
2-- انتظار دردناک !
3-- معنی ((شطر))
5-- آیا تغییر قبله به خاطر خشنودی پیامبربود؟
6-- کعبه مرکز یک دائره بزرگ
آیه 145
آنها به هیچ قیمت راضی نمی شوند
آیه 146 - 147
آنها به خوبی او را می شناسند
آیه 148
هر امتی قبله ای دارد
نکته : 1- آن روز که یاران مهدی (علیه السلام )
نکته : 2- تفسیر جمله و لکل وجهة هو مولیها
آیه 149 - 150
تنها از خدا بترس
آیه 151 - 152
برنامه های رسول الله
نکته : 1- گفتار مفسران در تفسیر جمله
نکته : 2- ذکر خدا چیست ؟
آیه 153 - 154
شان نزول
شهیدان زنده اند...
نکته : 1- چگونگی حیات جاودانی شهیدان
نکته : 2- مکتبی که به شهادت افتخار می کند
نکته : 3 زندگی برزخی و بقای روح
آیه 155 - 157
جهان صحنه آزمایش الهی است
نکته : 1- چرا خدا مردم را آزمایش می کند ؟
نکته : 2 آزمایش خدا همگانی است
نکته : 3 طرق آزمایش
نکته : 4 رمز پیروزی در امتحان
نکته : 5 آزمایش به وسیله نعمت و بلا
آیه 158
نکته : 1- صفا و مروه
نکته : 2 قسمتی از اسرار سعی صفا و مروه
نکته : 3 پاسخ به یک سؤال
نکته : 4- تطوع چیست ؟
نکته : 5 شکرگزاری خداوند
آیه 159 - 160
کتمان حق ممنوع !
نکته : 1- مفاسد کتمان حق
نکته : 2- کتمان حق در احادیث اسلامی
نکته : 3 - لعن چیست ؟
آیه 161 - 163
آنها که کافر می میرند
آیه 164
جلوه های ذات پاک او در پهنه هستی
آیه 165-167
بیزاری پیشوایان کفر از پیروان خود!
آیه 168-169
گامهای شیطان !
1- اصل حلیت
2- انحرافات تدریجی
3- شیطان یک دشمن قدیمی
4- چگونگی وسوسه شیطان
آیه 170-171
تقلید کورکورانه از نیاکان
1- ابزار شناخت
آیه 172-173
طیبات و خبائث
1- فلسفه تحریم گوشتهای حرام
آیه 174-176
باز هم نکوهش از کتمان حق
آیه 177
ریشه و اساس همه نیکیها
آیه 178-179
شان نزول
قصاص مایه حیات شما است !
1- قصاص و عفو یک مجموعه عادلانه
2- آیا قصاص بر خلاف عقل و عواطف انسانی است ؟
3- آیا خون مرد رنگینتر است ؟
آیه 180-182
وصیتهای شایسته
1- فلسفه وصیت
2- عدالت در وصیت :
3- وصایای واجب و مستحب
4- وصیت در حال حیات قابل تغییر است
آیه 183-185
روزه سرچشمه تقوا
1- اثرات تربیتی، اجتماعی، و بهداشتی روزه
اثر اجتماعی روزه
اثر بهداشتی و درمانی روزه
3- امتیاز ماه مبارک رمضان
4- قاعده لا حرج
آیه 186
سلاحی به نام دعا و نیایش
1- فلسفه دعا و نیایش
2- مفهوم واقعی دعا
3- شرائط اجابت دعاء
آیه 187
توسعه ای در حکم روزه
1- مرزهای الهی
2- اعتکاف
3- طلوع فجر
4- آغاز و پایان، تقوا است
پایان جلد اول تفسیر نمونه با تجدید نظر
تفسیر نمونه، جلد1
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان
نکته ها