یکی از نمازهای مستحب، «نماز باران» است. این نماز با شرایطی که گفته میشود برگزار میگردد و در آن مردم از خداوند باران میطلبند تا خشکسالی وقحطی برطرف شود وبرای زراعتها باران ببارد. به این نماز، نماز «استسقا» هم گفته میشود.
در این باره، به کلام امام خمینی (ره) در «تحریر الوسیله» استناد میکنیم:
«نماز باران مستحب است، آنگاه که آب نهرها کاهش یابد و باران نیاید. سبب نیامدن باران به خاطر گسترش گناهان، ناسپاسی نعمتها، نپرداختن حق مردم، کم فروشی، ظلم، نیرنگ، ترک امر به معروف و نهی از منکر، نپرداختن زکات و حکومت و قضاوت بر خلاف حکم خدا و ... است که موجب خشم پروردگار و نیامدن باران میشود».**احادیث مربوط به بعضی از نکات فوق، در «مَن لایحضره الفقیه، ج 1، ص 524» آمده است.***
نماز باران، مثل نماز عید فطر و قربان، دو رکعت است که گروهی خوانده میشود. در هر رکعت یک حمد و یک سوره، و در رکعت اوّل پنج تکبیر دارد و در رکعت دوّم چهار تکبیر. پس از هر تکبیر در هر رکعت، یک قنوت است. بهتر است در قنوت دعایی خوانده شود که طلب باران در آن است.
آداب این نماز از جمله عبارتاند از:
* بلند خواندن حمد و سوره.
* سه روز رزوه گرفتن به نحوی که روز سوم، دوشنبه یا جمعه باشد.
* بیرون رفتن امام جماعت همراه با نمازگزاران به صحرا در نهایت وقار و آرامش و خشوع و حالت نیاز، و انتخاب جایی تمیز برای نماز، و داشتن حالتی نیازمندانه و ترحّمانگیز، مثلاً پابرهنه بودن.
* منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذّنها همراه مردم باشند، پیران و کودکان و چهار پایان را هم با خود ببرند، و بچّهها را از مادرانشان جدا سازند تا گریهها ضجهها زیاد شود و سبب نزول رحمت گردد.
* پیشنماز، پس از نماز، ردای خود را دگرگون سازد، یعنی قسمت راست را به سمت چپ و سمت چپ را به راست بگرداند و با صدای بلند صد مرتبه تکبیر به طرف راست و صد بار تسبیح به سمت چپ بگوید و صد بار حمد و شکر خدا بگوید. مردم هم همصدا با او ذکر بگویند، و آنگاه دعا کند. مردم هم دعا کنند و آمین بگویند و بسیار تضرّع و ناله نمایند.
* بهتر است در دعاها از آنچه از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده استفاده شود.**تحریرالوسیله، امام خمینی، «صلوةالاستسقا»، ج 1، ص 245.*** از جمله:
دعای 19 صحیفه سجادیه و دعای حضرت علی علیه السلام در مورد نماز باران.**مستدرک نهجالبلاغه، ج6، ص268.***
از میان نمازهای معروفِ باران، نمازی است که مرحوم آیت اللّه سید محمد تقی خوانساری در دوره حضور انگلیسیها در قم برگزار کرد و سبب نزول باران شد و خارجیها به شدت تحت تأثیر قرار گرفتند.
آنچه رحمت الهی را جلب میکند، شکسته دلی و خضوع و خلوص و توبه مردم و توجّه آنان به سوی پروردگار است. گاهی ممکن است خداوند از روی ترحّم به حیوانات نیز باران رحمتش را بر همه، از جمله آدمیان نازل کند.
در حدیث آمده است:
حضرت سلیمان علیه السلام با اصحاب خویش برای نماز باران میرفتند. حضرت مورچهای را دید که سر به سوی آسمان بلند کرده و عرض میکند:
خدایا! ما آفریدهای از آفریدگاران توئیم که از روزی تو بی نیاز نیستم. ما را به خاطر گناهان بنی آدم، نابود مکن. حضرت سلیمان به همراهانش فرمود: برگردید! با دعای دیگری غیر از شما، سیراب شدید!**منلایحضرهالفقیه، ج 1، ص 524.***
امام صادق علیه السلام میفرماید: پیروان فرعون روزی پیش او آمدند و گفتند: آب نیل خشک شده و هلاک خواهیم شد. گفت: امروز برگردید. شب، خودش به میان رود نیل رفت و دست به دعا برداشت و گفت: خدایا! میدانم که جز تو کسی قدرت ندارد برای ما آب بیاورد، پس ما را آب برسان. صبح، آب دوباره جاری شد.**منلایحضرهالفقیه، ج 1، ص 526.***