مشهور این است که این سوره در مدینه نازل شده است، و محتوای آن نیز گواه بر همین معنی است، چرا که در آن مکرر از اهل کتاب بحث شده، و میدانیم سر و کار مسلمانان با اهل کتاب بیشتر در مدینه بود .
از این گذشته سخن از نماز و زکات هر دو به میان آمده، درست است که زکات در مکه تشریع شده بود، ولی رسمیت و گسترش آن در مدینه بود .
به هر حال این سوره اشاره به رسالت جهانی پیغمبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) و آمیخته بودن آن با دلائل و نشانه های روشن، می کند، رسالتی که قبلا آن را انتظار می کشیدند ولی هنگامی که به سراغشان آمد گروهی به خاطر اینکه منافع مادیشان به خطر می افتاد به آن پشت کردند .
در ضمن این حقیقت را نیز در بردارد که اصول دعوت انبیاء، مانند ایمان و توحید و نماز و روزه، اصولی است ثابت و جاودانی که در همه ادیان آسمانی وجود داشته است .
و در بخش دیگری از این سوره موضع گیریهای مختلف اهل کتاب و مشرکان را در برابر اسلام مشخص می کند که آن گروه که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند بهترین مخلوقاتند، و آن گروه که راه کفر و شرک و گناه پیش گرفتند بدترین مخلوقات محسوب می شوند .
این سوره دارای نامهای متعددی است که به تناسب الفاظ آن انتخاب شده، اما از همه معروف تر سوره ((بینه)) و ((لم یکن)) و ((قیمة)) است .
در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) در فضیلت تلاوت این سوره چنین نقل شده :
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 197@@@
اگر مردم می دانستند چه برکاتی این سوره دارد خانواده و اموال را رها کرده، به فرا گرفتن آن می پرداختند !
مردی از قبیله خزاعه عرض کرد : ای رسول خدا ! تلاوت آن چه اجر و پاداشی دارد ؟
فرمود : هیچ منافقی آن را قرائت نمی کند، و نه کسانی که شک و تردید در دلشان است، به خدا سوگند فرشتگان مقرب از آن روز که آسمانها و زمین آفریده شده است آن را می خوانند، و لحظه ای در تلاوت آن سستی نمی کنند، هر کس آن را در شب بخواند خداوند فرشتگانی را مامور می کند که دین و دنیای او را حفظ کنند، و آمرزش و رحمت برای او بطلبند، و اگر در روز بخواند به اندازه آنچه روز آن را روشن می کند و شب آن را تاریک می سازد ثواب به او می دهند .**(مجمع البیان) جلد 10 صفحه 521***
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 198@@@
ََآیه 1 - 5