یکی از دردناکترین و وحشیانه ترین پدیده های عصر جاهلیت عرب پدیده ((واءد)) است که در قرآن مجید مکرر به آن اشاره شده .
گرچه بعضی معتقدند که این جنایت در همه قبائل عرب عمومیت نداشته ، و تنها در قبیله ((کنده )) (یا بعضی از قبائل دیگر) بوده است ، ولی مسلما مساءله نادری نیز محسوب نمی شده ، و گرنه قرآن با این تاءکید و به طور مکرر ، روی آن صحبت نمی کرد .
ولی به هر حال این کار به قدری وحشتناک است که حتی موارد نادر آن ، قابل دقت و بررسی است .
مفسران گفته اند : در جاهلیت عرب ، هنگامی که وقت وضع حمل زن فرا می رسید ، حفره ای در زمین حفر می کرد و بالای آن می نشست ، اگر نوزاد دختر بود ، آن را در میان حفره پرتاب می کرد ، و اگر پسر بود ، آن را نگاه می داشت ، لذا یکی از شعرای آنها در همین زمینه با لحن افتخار آمیزی می گوید :
@@تفسیر نمونه جلد 26 صفحه 178@@@
سمیتها اذا ولدت تموت
و القبر صهر ضامن ذمیت
((نام آن نوزاد دختر را به هنگام تولد ((تموت )) (یعنی می میرد در مقابل یحیی که مفهومش این است که زنده می ماند) گذاشتم ! و قبر داماد من است که او را در بر گرفته و خاموش ساخته است !)) . ** مجمع البیان جلد 10 صفحه 444 . ***
عامل پیدایش این جنایت ، امور مختلفی بوده است از جمله : عدم ارزش زن به عنوان یک انسان در جامعه جاهلی .
مساءله فقر شدید که بر آن جامعه حاکم بوده ، مخصوصا با توجه به اینکه دختران همانند پسران قادر بر تولید اقتصادی نبودند ، و در غارتگریها شرکت نداشتند .
همچنین این فکر که در جنگهای فراوان قبیله ای آن روز ، ممکن بود دختران به اسارت در آیند ، و به اصطلاح نوامیس آنها به دست بیگانگان بیفتد و از این راه لکه ننگی بر دامنشان بنشیند ، در این کار بی اثر نبود .
این عوامل چند گانه دست به دست هم داد ، و پدیده وحشتناک ((واءد)) و زنده به گور کردن دختران را به وجود آورده بود .
با نهایت تاءسف این مساءله به اشکال دیگری در جاهلیت قرون اخیر نیز خودنمایی می کند ، در شکل آزادی سقط جنین که به صورت قانونی در بسیاری از کشورهای به اصطلاح متمدن رواج یافته اگر عرب جاهلی بعد از تولد نوزادان را می کشت انسانهای متمدن عصر ما آن را در شکم مادر می کشند ! شرح بیشتری در این زمینه در جلد 11 صفحه 270 تا 274 نوشته ایم (ذیل آیه 59 سوره نحل ) .
@@تفسیر نمونه جلد 26 صفحه 179@@@
2 - قابل توجه این که قرآن مجید به قدری این مساءله را زشت و منفور شمرده ، و با آن برخورد قاطع کرده است که حتی رسیدگی به این موضوع را مقدم بر مساءله نشر نامه های اعمال در قیامت و دادخواهی در مسائل دیگر می شمرد ، و این نهایت اهتمام اسلام را به خون انسانها و مخصوصا انسانهای بی گناه ، همچنین ارزش جنس زن را از دیدگاه اسلام نشان می دهد .
3 - نکته دیگری که توجه به آن در اینجا لازم است این که قرآن نمی گوید از قاتلین سؤال می کنند ، بلکه می گوید از این کودکان معصوم سؤال می شود که گناهشان چه بوده است که چنین بی رحمانه کشته شدند ؟ گویی قاتلین ارزش بازپرسی را هم ندارند ، بعلاوه شهادت و گواهی این مقتولین به تنهایی کافی است
@@تفسیر نمونه جلد 26 صفحه 180@@@
ََآیه 10 - 14