شکی نیست که این سوره از سورهائی است که در مکه نازل شده ، اما در این مساءله گفتگو است که آیا اولین سوره ای است که بر پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نازل شد ، و یا بعد از سوره ((اقراء)) نازل گردیده است ؟
ولی دقت در محتوای سوره ((اقراء)) و سوره ((مدثر)) نشان می دهد که ((اقراء)) در آغاز دعوت بوده ، و سوره ((مدثر)) مربوط به زمانی است که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) ماءمور به دعوت آشکار شد ، و دوران دعوت پنهانی پایان گرفت ، لذا بعضی گفته اند سوره ((اقراء)) اولین سوره ای است که در آغاز بعثت نازل شده ، و سوره ((مدثر)) نخستین سوره بعد از دعوت آشکار است ، و این جمع خوبی به نظر می رسد .
به هر حال طبیعت سوره های مکی که دعوت به مبداء و معاد و مبارزه با شرک ، و انذار و تهدید مخالفان به عذاب الهی است در این سوره کاملا منعکس است .
بحثهای این سوره رویهمرفته بر هفت محور دور می زند :
1 - دعوت پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) به قیام و انذار و ابلاغ آشکار و صبر و استقامت در این طریق ، و تحصیل آمادگیهای لازم برای این کار .
2 - اشاره به رستاخیز ، و صفات دوزخیان ، همانها که به مقابله با قرآن برخاسته ، و به استهزای حق پرداختند .
3 - قسمتی از ویژگیهای دوزخ تواءم با انذار کافران .
4 - تاءکید بر امر رستاخیز از طریق سوگندهای مکرر .
5 - ارتباط سرنوشت هر انسانی با اعمال او ، و نفی هر گونه افکار غیر منطقی در این زمینه .
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 206@@@
6 - قسمتی از ویژگیهای بهشتیان و دوزخیان و سرنوشت هر کدام از آنها .
7 - چگونگی فرار افراد جاهل و بیخبر و مغرور و خود خواه از حق .