مساءله ((توسل )) به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) و اولیای دین (علیهم السلام ) یعنی آنها را وسیله و شفیع در درگاه خدا قرار دادن مطلبی است که نه با حقیقت توحید منافات دارد ، و نه با آیات قرآن مجید ، بلکه تاءکیدی است بر توحید ، و اینکه همه چیز از ناحیه خدا است ، در آیات قرآن نیز کرارا به مساءله شفاعت و همچنین استغفار و طلب آمرزش پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) برای مؤمنان اشاره شده است .**درباره مساله (شفاعت از نظر قرآن و حدیث) مشروحا در جلد اول ذیل آیه 48 سوره (بقره) و درباره حقیقت (توسل) در جلد 4 ذیل آیه 35 سوره مائده بحث کرده ایم***
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 128@@@
با این حال بعضی از دور افتادگان از تعلیمات اسلام و قرآن اصرار دارند که هر گونه توسل و شفاعتی را منکر شوند ، و برای اثبات مقصود خود دستاویزهائی پیدا کرده اند ، از جمله آیه فوق (و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله احدا) می باشد ، آنها می گویند : مطابق این آیه قرآن دستور می دهد نام هیچکس را همراه نام خدا نبرید ، و جز او را نخوانید ، و شفاعت نطلبید !
ولی انصاف این است که این آیه هیچ ارتباطی به مطلب آنها ندارد ، بلکه هدف از آن نفی شرک ، یعنی چیزی را همردیف خدا در عبادت ، یا طلبیدن حاجت ، قرار دادن است .
به تعبیر دیگر : اگر کسی به راستی کار خدا را از غیر خدا بخواهد و او را صاحب اختیار و مستقل در انجام آن بشمرد مشرک است ، همانگونه که واژه ((مع )) در جمله فلا تدعوا مع الله به این معنی گواهی می دهد که نباید کسی را ((همردیف )) خدا و ((مبداء تاءثیر مستقل )) دانست .
ولی اگر از انبیاء الهی شفاعتی بخواهد ، یا تقاضای وساطت در درگاه پروردگار کند نه تنها آن را نفی نمی کند بلکه قرآن گاه خود پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) را به این معنی دعوت کرده ، و گاه به دیگران دستور داده از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) شفاعت بخواهند .
در آیه 103 توبه می خوانیم : خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها و صل علیهم ان صلاتک سکن لهم : ((از اموال آنها زکات بگیر تا به وسیله آن آنها را پاک سازی ، و (هنگام گرفتن زکات ) به آنها دعا کن که دعای تو مایه آرامش آنها است )) .
و در آیه 97 سوره یوسف از زبان برادرانش خطاب به پدر می خوانیم : یا ابانا استغفر لنا ذنوبنا انا کنا خاطئین ((ای پدر ! برای ما استغفار کن که ما خطا کار بودیم )) .
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 129@@@
یعقوب نیز این تقاضا را نه تنها انکار نکرد بلکه به آنها قول مساعد داد و گفت : سوف استغفر لکم ربی : ((به زودی برای شما از درگاه خداوند تقاضای آمرزش می کنم )) .
بنابراین مساءله توسل و شفاعت طلبیدن به مفهومی که گفته شد از دستورهای صریح قرآن است .
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 130@@@
آیه 20 - 24
آیه و ترجمه
قُلْ إِنَّمَا أَدْعُوا رَبی وَ لا أُشرِک بِهِ أَحَداً(20)
قُلْ إِنی لا أَمْلِک لَکمْ ضرًّا وَ لا رَشداً(21)
قُلْ إِنی لَن یجِیرَنی مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَ لَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَداً(22)
إِلا بَلَغاً مِّنَ اللَّهِ وَ رِسلَتِهِ وَ مَن یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَلِدِینَ فِیهَا أَبَداً(23)
حَتی إِذَا رَأَوْا مَا یُوعَدُونَ فَسیَعْلَمُونَ مَنْ أَضعَف نَاصِراً وَ أَقَلُّ عَدَداً(24)
ترجمه :
20 - بگو : من تنها پروردگارم را می خوانم ، و هیچکس را شریک او قرار نمی دهم .
21 - بگو : من مالک زیان و هدایتی برای شما نیستم .
22 - بگو : (اگر من بر خلاف فرمانش رفتار کنم ) هیچکس مرا در برابر او پناه نمی دهد و پناهگاهی جز او نمی یابم .
23 - تنها وظیفه من ابلاغ از سوی خدا ، و رساندن رسالات او است و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند آتش دوزخ از آن او است ، جاودانه در آن می مانند .
24 - (این کارشکنی کفار همچنان ادامه می یابد) تا زمانی که آنچه را به آنها وعده داده شده ببینند ، آنگاه می دانند چه کسی یاورش ضعیفتر و جمعیتش کمتر است .
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 131@@@
تفسیر :