سوره معارج از اینجا آغاز می شود که می فرماید : تقاضا کننده ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد (سال سائل بعذاب واقع ) .
این تقاضا کننده همانگونه که در شاءن نزول گفتیم ((نعمان بن حارث )) یا ((نضر بن حارث )) بود که به هنگام منصوب شدن علی (علیه السلام ) به مقام خلافت و ولایت در غدیر خم و پخش شدن این خبر در شهرها بسیار خشمگین گشت ، و خدمت رسول خدا آمد و گفت : آیا این از ناحیه تو است ، یا از ناحیه خداوند ؟ پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) صریحا فرمود : از ناحیه خدا است ، او بیشتر ناراحت شد ، و گفت خداوندا ! اگر این حق است و از ناحیه تو است سنگی از آسمان بر ما فرود آور ، و در این هنگام سنگی فرود آمد و بر سر او خورد و او را کشت .**(با) در (بعذاب واقع) طبق این تفسیر باء زائده و برای تاکید است و به عقیده بعضی به معنی (عن) می باشد و این موافق تفسیر دوم است (توجه داشته باشید اگر سوال به معنی تقاضا باشد به دو مفعول متعدی می شود و اگر به معنی (استخبار) باشد مفعول دوم آن حتما با (عن) خواهد بود)***
در برابر این تفسیر تفسیر دیگری است که از این کلی تر است مطابق این تفسیر منظور این است که کسی از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) سؤال کرد که این عذابی که تو می گوئی بر چه کسی واقع می شود ؟ و آیه بعد جواب می دهد : برای کافرین خواهد بود .
و مطابق تفسیر سومی این سؤال کننده پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) است که تقاضای عذاب برای کفار کرد و نازل شد .
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 10@@@
ولی تفسیر اول علاوه بر اینکه با خود آیه سازگارتر است ، دقیقا منطبق بر روایات متعددی است که در شاءن نزول وارد شده .
سپس می افزاید : ((این عذاب مخصوص کافران است و هیچکس نمی تواند از آن جلوگیری کند)) (للکافرین لیس له دافع ) .**(واقع) صفت برای عذاب است و (للکافرین) صفت دوم و (لیس له دافع) صفت سوم است این احتمال نیز داده شده که (للکافرین) متعلق به (عذاب) بوده باشد و اگر (لام) به معنی (علی) باشد متعلق به (واقع) خواهد بود***
و در آیه بعد به کسی که این عذاب از ناحیه او است اشاره کرده ، می گوید : این عذاب از سوی خداوندی است که صاحب آسمانهائی است که فرشتگان بر آن صعود می کنند (من الله ذی المعارج ) .
((معارج )) جمع ((معرج )) به معنی پله یا جائی است که از آنجا صعود می کنند و از آنجا که خداوند مقامات مختلفی برای فرشتگان قرار داده که با سلسله مراتب به سوی قرب خدا پیش می روند ، خداوند به ((ذی المعارج )) توصیف شده است .
آری این فرشتگانند که ماءموریت عذاب کافران و مجرمان دارند ، و همانها بودند که بر ابراهیم خلیل (علیه السلام ) نازل شدند ، و به او خبر دادند که ما ماءمور نابودی قوم لوط هستیم ، و صبحگاهان شهرهای آن قوم آلوده و ننگین را زیر و رو کردند**به تفسیر نمونه جلد 11 صفحه 98 و 106 مراجعه شود*** همانها ماءموریت عذاب را درباره مجرمان دیگر نیز انجام می دهند .
بعضی از مفسران ((معارج )) را به معنی فضائل و مواهب الهی و بعضی به معنی
@@تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 11@@@
((فرشتگان )) تفسیر کرده اند ، ولی معنی اول مناسبتر ، و با مفهوم لغوی کلمه سازگارتر است .
نکته :