تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد24
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

3 - مگر نام پیامبر اسلام ((احمد)) است ؟

سؤال مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که نام معروف پیامبر اسلام ((محمد)) می باشد، در حالی که در آیه مورد بحث به عنوان ((احمد)) ذکر شده، این دو چگونه با هم سازگار است ؟

در پاسخ این سؤال لازم است به نکات زیر توجه شود :

الف - در تواریخ آمده است که پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) از کودکی دو نام داشت، و حتی مردم او را با هر دو نام خطاب می کردند، یکی ((محمد)) و دیگری ((احمد)) اولی را جدش ‍ عبدالمطلب برای او برگزیده بود و دومی را مادرش آمنه .

این مطلب در سیره حلبی مشروحا ذکر شده است .

ب - از کسانی که مکرر پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) را با این نام یاد کردند عمویش ابوطالب بود، هم امروز در کتابی که به نام ((دیوان ابوطالب )) در دست ما است اشعار زیادی دیده می شود که در آن از پیغمبر گرامی اسلام به عنوان ((احمد)) یاد شده مانند :

ارادوا قتل احمد ظالموهم - و لیس بقتلهم فیهم زعیم

((ستمگران آنها تصمیم قتل او را داشتند ولی برای این کار رهبری نیافتند)) .

و ان کان احمد قد جائهم - بحق و لم یاتهم بالکذب

((قطعا احمد آئین حقی برای آنها آورد و هرگز آئین دروغ نیاورد)) . ** دیوان ابوطالب صفحه 25 - 29 . ***

در غیر دیوان ابوطالب نیز اشعاری از اءبوطالب در این زمینه نقل شده مانند :

لقد اکرم الله النبی محمدا - فاکرم خلق الله فی الناس احمد

خداوند پیامبر خود محمد را گرامی داشت و لذا گرامی ترین خلق خدا در میان مردم احمد است . ** تاریخ ابن عساکر جلد 1 صفحه 275 . ***

@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 78@@@

ج - در اشعار ((حسان بن ثابت )) شاعر معروف عصر پیامبر نیز این تعبیر دیده می شود :

مفجعة قد شفها فقد احمد - فظلت لالاء الرسول تعدد

((مصیبت زده ای که فقدان احمد او را لاغر کرده بود و پیوسته عطایا و مواهب رسولخدا را برمی شمرد)) . ** دیوان حسان بن ثابت صفحه 59 محمد عزت الله . ***

اشعاری که از ابوطالب یا غیر او نام احمد (به جای محمد) در آن آمده آن قدر فراوان است که مجال نقل همه آنها در اینجا نیست، این بحث را با شعر جالب دیگری از فرزند ابوطالب یعنی علی (علیه السلام ) پایان می دهیم :

اتاءمرنی بالصبر فی نصر ((احمد)) - و والله ما قلت الذی قلت جازعا
ساسعی لوجه الله فی نصر ((احمد)) - نبی الهدی المحمود طفلا و یافعا

((آیا به من می گوئی در یاری احمد شکیبائی کنم ؟ به خدا سوگند من آنچه را گفتم از روی جزع و بی صبری نگفتم )) .

((من برای خاطر خدا در یاری ((احمد)) می کوشم همان پیامبر هدایت که در طفولیت و جوانی پیوسته محمود و ستوده بود)) . ** الغدیر جلد 7 صفحه 358 . ***

د - در روایاتی که در مساءله معراج وارد شده بسیار می خوانیم که خداوند پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) را در شب معراج بارها به عنوان ((احمد)) خطاب کرد، و شاید از اینجا است که مشهور شده نام آن حضرت در آسمانها ((احمد)) و در زمین ((محمد)) (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) است .

در حدیثی از امام ((باقر)) (علیه السلام ) نیز آمده است که پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) ده نام داشت که پنج نام آن در قرآن آمده ((محمد)) و ((احمد)) و ((عبدالله )) و ((یس )) و ((ن )) . ** نور الثقلین جلد 5 صفحه 313 - درتفسیر المنثور نیز روایاتی در این زمینه آمده که نقل همه آنها به طول می انجامد . جلد 6 صفحه 214 . ***

@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 79@@@

ه - هنگامی که پیامبر آیات فوق (آیات سوره صف را) برای مردم مدینه و مکه خواند و قطعا به گوش اهل کتاب نیز رسید هیچکس از مشرکان و اهل کتاب ایراد نکردند که انجیل بشارت از آمدن ((احمد)) داده نام تو ((محمد)) است، این سکوت خود دلیل بر شهرت این اسم در آن محیط است، زیرا اگر اعتراضی شده بود برای ما نقل می شد، چه اینکه اعتراضهای دشمنان، حتی در مواردی که بسیار زننده بوده، نیز در تاریخ ثبت است .

از مجموع این بحث نتیجه می گیریم که نام احمد از نامهای معروف پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) بوده است . ** در این بحث و بحث گذشته از کتاب احمد موعود انجیل و تفسیر فرقانی نیز استفاده شده است . ***

@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 80@@@