در تعقیب آیات گذشته که احکام زنان مهاجر را بیان می کرد در نخستین آیه مورد بحث حکم بیعت زنان را با پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) شرح می دهد .
به طوری که مفسران نوشته اند این آیه روز فتح مکه نازل شد، هنگام
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 45@@@
که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) بر کوه صفا قرار گرفته بود از مردان بیعت گرفت، زنان مکه که ایمان آورده بودند برای بیعت خدمتش آمدند، آیه فوق نازل شد و کیفیت بیعت با آنان را شرح داد .
روی سخن را به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) کرده، می فرماید : ((ای پیامبر ! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با این شرائط با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی نکنند، آلوده زنا نشوند، فرزندان خود را به قتل نرسانند، و تهمت و افترائی پیش دست و پای خود نیاورند، و در هیچ دستور شایسته ای نافرمانی تو نکنند، با آنها بیعت کن و طلب آمرزش نما، که خداوند آمرزنده و مهربان است )) (یا ایها النبی اذا جاءک المؤمنات یبایعنک علی ان لا یشرکن بالله شیئا و لا یسرقن و لا یزنین و لا یقتلن اولادهن و لا یاتین ببهتان یفترینه بین ایدیهن و ارجلهن و لا یعصینک فی معروف فبایعهن و استغفر لهن الله ان الله غفور رحیم ) .
و به دنبال این ماجرا پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) از آنها بیعت گرفت .
در مورد چگونگی بیعت بعضی نوشته اند که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) دستور داد ظرف آبی آوردند، و دست خود را در آن ظرف آب گذارد و زنان هم دست خود را در طرف دیگر ظرف می گذاردند، و بعضی گفته اند پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) از روی لباس با آنها بیعت می کرد .
قابل توجه این که در آیه فوق شش شرط برای بیعت زنان ذکر شده که آنها باید همه را پذیرا شوند :
1 - ترک هرگونه شرک و بت پرستی - این شرط اساس اسلام و ایمان است .
2 - ترک سرقت و شاید بیشتر ناظر به اموال شوهر باشد، چرا که وضع بد مالی آن زمان، و سختگیری مردان، و پائین بودن سطح فرهنگ، سبب می شد که زنان از اموال همسران خود سرقت کنند، و احتمالا به بستگان خود دهند ،
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 46@@@
داستان هند که بعدا خواهد آمد، نیز شاهد این معنی است، ولی به هر حال مفهوم آیه، وسیع و گسترده است .
3 - ترک آلودگی به زنا، چرا که تاریخ می گوید : در عصر جاهلیت انحراف از جاده عفت بسیار زیاد بود .
4 - عدم قتل اولاد که به دو صورت انجام می شد، گاه به صورت ((سقط جنین )) بود و گاه به صورت ((وئاد)) (زنده به گور کردن دختران و پسران ) !
5 - ترک بهتان و افترا - بعضی آن را چنین تفسیر کرده اند که فرزندان مشکوکی را از سر راه برمی داشتند، و مدعی می شدند که این فرزند از همسرشان است (این امر در غیبتهای طولانی شوهر بیشتر امکان پذیر بود) .
بعضی نیز آن را اشاره به عمل شرم آوری دانسته اند که باز از بقایای عصر جاهلی بود که یک زن خود را در اختیار چند مرد قرار می داد، و هنگامی که فرزندی از او متولد می شد، به هر یک از آنها که مایل بود، فرزند را به او نسبت می داد .
ولی با توجه به اینکه مساءله زنا قبلا ذکر شده و ادامه چنین امری در اسلام امکان پذیر نبود، این تفسیر بعید به نظر می رسد، و تفسیر اول مناسبتر است هر چند گستردگی مفهوم آیه هرگونه افتراء و بهتان را شامل می شود .
تعبیر ((بین ایدیهن و ارجلهن )) (پیش دست و پاهایشان ) ممکن است اشاره به همان فرزندان سرراهی باشد که به هنگام شیر دادن در دامان آنها قرار می گرفت و طبعا پیش پا و دست آنها بود .
6 - نافرمانی نکردن در برابر دستورات سازنده پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) این حکم نیز گسترده است، و تمام فرمانهای پیامبر را شامل می شود هر چند بعضی آن را اشاره به بعضی از اعمال زنان در جاهلیت مانند نوحه گری با صدای بلند بر مردگان و پاره کردن گریبان و خراشیدن صورت و مانند آن دانسته اند ولی منحصر به اینها نیست .
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 47@@@
در اینجا این سؤال پیش می آید که چرا بیعت با زنان مشروط به این شرائط بود، در حالی که بیعت با مردان، تنها بر اسلام و جهاد بود .
در پاسخ می توان گفت : آنچه در مورد مردان در آن محیط از همه مهمتر بوده، همان ایمان و جهاد بوده است، و در مورد زنان، چون جهاد، مشروع نبود، شرائط دیگری ذکر شده که مهمتر از همه بعد از توحید اموری بوده که زنان در آن جامعه گرفتار انحراف، از آن بودند .