گفتیم سرمایه بزرگ انسان در زندگی حیثیت و آبرو و شخصیت او است ، و هر چیز آن را به خطر بیندازد مانند آن است که جان او را به خطر انداخته باشد ، بلکه گاه ترور شخصیت از ترور شخص مهمتر محسوب می شود ، و اینجا
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 189@@@
است که گاه گناه آن از قتل نفس نیز سنگین تر است .
یکی از فلسفه های تحریم غیبت این است که این سرمایه بزرگ بر باد نرود ، و حرمت اشخاص در هم نشکند ، و حیثیت آنها را لکه دار نسازد ، و این مطلبی است که اسلام آن را بااهمیت بسیار تلقی می کند .
نکته دیگر اینکه ((غیبت )) ((بد بینی )) می آفریند ، پیوندهای اجتماعی را سست می کند ، سرمایه اعتماد را از بین می برد ، و پایه های تعاون و همکاری را متزلزل می سازد .
می دانیم اسلام برای مساءله وحدت و یکپارچگی جامعه اسلامی و انسجام و استحکام آن اهمیت فوق العاده ای قائل شده است ، هر چیز این وحدت را تحکیم کند مورد علاقه اسلام است ، و هر چیز آن را تضعیف نماید منفور است ، و غیبت یکی از عوامل مهم تضعیف است .
از اینها گذشته ((غیبت )) بذر کینه و عداوت را در دلها می پاشد ، و گاه سرچشمه نزاعهای خونین و قتل و کشتار می گردد .
خلاصه این که اگر در اسلام غیبت به عنوان یکی از بزرگترین گناهان کبیره شمرده شده به خاطر آثار سوء فردی و اجتماعی آن است .
در روایات اسلامی تعبیراتی بسیار تکان دهنده در این زمینه دیده می شود ، که نمونه ای از آن را ذیلا می آوریم :
پیغمبر گرامی اسلام فرمود : ان الدرهم یصیبه الرجل من الربا اعظم عند الله فی الخطیئة من ست و ثلاثین زنیة ، یزنیها الرجل ! و اربی الربا عرض الرجل المسلم ! :
((درهمی که انسان از ربا به دست می آورد گناهش نزد خدا از سی و شش زنا بزرگتر است ! و از هر ربا بالاتر آبروی مسلمان است ))! .**(محجة البیضاء) جلد 5 صفحه 253***
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 190@@@
این مقایسه به خاطر آن است که ((زنا)) هر اندازه قبیح و زشت است جنبه ((حق الله )) دارد ، ولی رباخواری ، و از آن بدتر ریختن آبروی مردم از طریق غیبت ، یا غیر آن ، جنبه ((حق الناس )) دارد .
در حدیث دیگری آمده است : روزی پیامبر (صلی اللّه علیه و آله ) با صدای بلند خطبه خواند و فریاد زد : یا معشر من آمن بلسانه و لم یؤمن بقلبه ! لا تغتابوا المسلمین ، و لا تتبعوا عوراتهم ، فانه من تتبع عورة اخیه تتبع الله عورته ، و من تتبع الله عورته یفضحه فی جوف بیته !؟
((ای گروهی که به زبان ایمان آورده اید و نه با قلب ! غیبت مسلمانان نکنید ، و از عیوب پنهانی آنها جستجو ننمائید ، زیرا کسی که در امور پنهانی برادر دینی خود جستجو کند خداوند اسرار او را فاش می سازد ، و در دل خانه اش رسوایش می کند))! .**مدرک سابق صفحه 252***
و در حدیث دیگری آمده است که خداوند به موسی وحی فرستاد : من مات تائبا من الغیبة فهو آخر من یدخل الجنة ، و من مات مصرا علیها فهو اول من یدخل النار! : ((کسی که بمیرد در حالی که از غیبت توبه کرده باشد آخرین کسی است که وارد بهشت می شود و کسی که بمیرد در حالی که اصرار بر آن داشته باشد اولین کسی است که وارد دوزخ می گردد))! .**همان***
و نیز در حدیثی از پیغمبر گرامی اسلام (صلی اللّه علیه و آله ) می خوانیم : الغیبة اسرع فی دین الرجل المسلم من الا کلة فی جوفه ! :
((تاءثیر غیبت در دین مسلمان از خوره در جسم او سریعتر است ))! .**(اصول کافی) جلد 2 باب الغیبة حدیث 1 (آکله بر وزن قابله یک نوع بیماری است که گوشت تن را می خورد)***
این تشبیه نشان می دهد که غیبت همانند خوره که گوشت تن را می خورد
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 191@@@
و متلاشی می کند به سرعت ایمان انسان را بر باد می دهد ، و با توجه به اینکه انگیزه های غیبت اموری همچون حسد ، تکبر ، بخل ، کینه توزی ، انحصارطلبی و مانند این صفات زشت و نکوهیده است روشن می شود که چرا غیبت و از بین بردن آبرو و احترام مسلمانان از این طریق این چنین ایمان انسان را بر باد می دهد (دقت کنید) .
روایات در این زمینه در منابع اسلامی بسیار زیاد است که با ذکر حدیث دیگری این بحث را پایان می دهیم امام صادق (علیه السلام ) می فرماید : من روی علی مؤمن روایة یرید بها شینه ، و هدم مروته ، لیسقط من اعین الناس ، اخرجه الله من ولایته الی ولایة الشیطان ، فلا یقبله الشیطان ! :
((کسی که به منظور عیبجوئی و آبروریزی مؤمنی سخنی نقل کند تا او را از نظر مردم بیندازد ، خداوند او را از ولایت خودش بیرون کرده ، به سوی ولایت شیطان می فرستد ، و اما شیطان هم او را نمی پذیرد))! .**(وسائل الشیعه) جلد 8 باب 157 حدیث 2 صفحه 608***
تمام این تاءکیدات و عبارات تکان دهنده به خاطر اهمیت فوق العاده ای است که اسلام برای حفظ آبرو ، و حیثیت اجتماعی مؤمنان قائل است ، و نیز به خاطر تاءثیر مخربی است که غیبت در وحدت جامعه ، و اعتماد متقابل و پیوند دلها دارد ، و از آن بدتر اینکه غیبت عاملی است برای دامن زدن به آتش کینه و عداوت و دشمنی و نفاق و اشاعه فحشاء در سطح اجتماع ، چرا که وقتی عیوب پنهانی مردم از طریق غیبت آشکار شود اهمیت و عظمت گناه از میان می رود و آلودگی به آن آسان می شود .
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 192@@@