ایمان چه به معنی علم و آگاهی و معرفت باشد ، و چه به معنی روح تسلیم و پذیرش در برابر حق ، دارای درجات و سلسله مراتبی است ، چرا که علم ، درجات دارد ، و پذیرش و تسلیم نیز دارای مراتب مختلفی است ، و حتی عشق و شور و محبت تواءم با ایمان نیز متفاوت است .
آیه مورد بحث که می گوید : ((لیزدادوا ایمانا مع ایمانهم )) نیز تاءکیدی بر این حقیقت است ، و به همین دلیل یک فرد مؤمن هرگز نباید در یک مرحله از ایمان متوقف گردد ، او دائما به سوی درجات بالاتر از طریق خودسازی و علم و عمل گام بر می دارد .
در حدیثی از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم : ان الایمان عشر درجات بمنزلة السلم یصعد منه مرقاة بعد مرقاة ! : ((ایمان ده درجه دارد همچون نردبان که پله پله از آن بالا می روند))**(بحارالانوار) جلد 69 صفحه 165***
و در حدیث دیگری از آن حضرت آمده است : خداوند ایمان را بر هفت سهم تقسیم کرده : نیکی ، و صدق و یقین ، و رضا ، و وفا ، و علم ، و حلم ، سپس آن را در میان مردم توزیع نموده ، کسی که تمام این هفت سهم را دارد مؤمن کامل و متعهد است و برای بعضی از مردم یک سهم ، دو سهم ، و بعضی سه سهم قرار
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 30@@@
داده ، تا به هفت سهم می رسد)) .
سپس امام (علیه السلام ) افزود : ((آنچه را وظیفه صاحب دو سهم است بر دوش صاحب یک سهم حمل نکنید ، و آنچه مربوط به صاحب سه سهم است بر دوش صاحب دو سهم ننهید مبادا بارشان سنگین شود و به زحمت افتند))!**(کافی) جلد 2 باب درجات الایمان (حدیث 1)***
و از اینجا روشن می شود آنچه از بعضی نقل کرده اند که ایمان کم و زیاد ندارد ، بسیار بی اساس است ، زیرا نه با واقعیتهای علمی می سازد و نه با روایات اسلامی .