تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد19
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - ابراهیم و قلب سلیم

می دانیم قلب در اصطلاح قرآن به معنی روح و عقل است بنابراین قلب سلیم به روح پاک و سالمی گفته می شود که از هر گونه شرک و شک و فساد خالی است .

قرآن مجید بعضی از قلوب را به عنوان قاسیه (قساوتمند) توصیف کرده است (مائده - 13) .

و گاه قلوبی را به عنوان ناپاک معرفی نموده (مائده - 41) .

قلبهائی را بیمار معرفی می کند (بقره - 6) .

و قلبهائی را مهر خورده و بسته (توبه - 87) .

و در مقابل آنها قلب سلیم را مطرح می کند که هیچیک از این عیوب در آن نیست، هم پاک است، و هم نرم و پر عطوفت، هم سالم است و هم انعطاف پذیر در مقابل حق .

این همان قلبی است که به عنوان حرم خدا در روایات توصیف شده، چنانکه در حدیثی از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم : القلب حرم الله فلا تسکن حرم الله غیر الله !: قلب حرم خدا است غیر خدا را در حرم خدا ساکن مکن ! . ** بحار جلد 70 صفحه 25 باب حب الله حدیث 27 .***

@@تفسیر نمونه جلد 19 صفحه 98@@@

این همان قلبی است که می تواند حقائق غیب را ببیند و به ملکوت عالم بالا نظر کند، چنانکه در حدیثی از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) آمده است : لو لا ان الشیاطین یحومون علی قلوب بنی آدم لنظروا الی الملکوت !: اگر شیاطین قلوب فرزندان آدم را احاطه نکنند می توانند به جهان ملکوت نظر افکنند! . ** بحارالانوار جلد 70 صفحه 59 باب القلب و صلاحه حدیث 39 .***

در هر حال بهترین سرمایه برای نجات در قیامت همین قلب سلیم است، و همان بود که ابراهیم (علیه السلام ) با آن به بارگاه پروردگارش ‍ شتافت و فرمان رسالت را دریافت کرد .

این سخن را با حدیث دیگری پایان می دهیم در روایتی آمده است : ان لله فی عباده آنیة و هو القلب فاحبها الیه اصفاها و اصلبها و ارقها: اصلبها فی دین امه، و اصفاها من الذنوب، و ارقها علی الاخوان : خداوند در میان بندگانش ظرف و پیمانه ای دارد به نام دل که از همه آنها بهتر همان ظرفی است که صافتر محکمتر و لطیفتر باشد، از همه محکمتر در دین خدا، از همه پاکتر از گناهان، از همه لطیفتر در مقابل برادران دینی ! . ** بحار جلد 70 صفحه 56 باب القلب و صلاحه حدیث 26 .***

@@تفسیر نمونه جلد 19 صفحه 99@@@