تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد18
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

1 - منظور از ذات الصدور چیست ؟

در آیات بسیاری از قرآن مجید (بیش از 10 آیه ) این جمله عینا یا با تفاوت مختصری تکرار شده است : ان الله علیم بذات الصدور.

واژه ((ذات )) که مذکر آن ((ذو)) می باشد در اصل به معنی ((صاحب )) آمده است، هر چند در تعبیرات فلاسفه به معنی عین و حقیقت و گوهر اشیاء به کار می رود، اما به گفته راغب در مفردات این اصطلاحی است که در کلام عرب وجود ندارد.

@@تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 279@@@

بنا بر این جمله ان الله علیم بذات الصدور مفهومش این می شود که خداوند از صاحب و مالک دلها با خبر است، این جمله کنایه لطیفی از عقائد و نیات انسانها است، چرا که اعتقادات و نیات هنگامی که در دل مستقر شوند گوئی مالک قلب انسان می گردند، و بر آن حکومت می کنند، و به همین دلیل این عقائد و نیات صاحب و مالک دل انسانی محسوب می شود.

این همان است که بعضی از بزرگان علما از آن استفاده کرده و در این عبارت آنرا مجسم کرده اند: ((الانسان آرائه و افکاره، لا صورته و اعضائه ))! ((انسان همان عقائد و افکارش میباشد نه صورت و اعضاء پیکرش )).**عالم بزرگوار مرحوم (کاشف الغطا) در (اصل الشیعه و اصولها)***