تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد16
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - چه کسانی از این آیات الهام می گیرند؟

در ذیل چهار آیه از این شش آیه تأکید شده است که در این امور نشانه های روشنی است برای ((متفکران))، ((عالمان))، ((شنوایان)) و ((عاقلان)) ولی

@@تفسیر نمونه جلد 16 صفحه 404@@@

در آیه اول و آخر این موضوع دیده نمی شود .

فخر رازی در این زمینه چنین توضیح می دهد: عدم ذکر آن در نخستین آیه ممکن است به خاطر آن باشد که آیه اول و دوم که پشت سر هم قرار گرفته و هر دو از آیات انفسی سخن می گوید و یکسان است .

و در آخرین آیه، مطلب به قدری وضوح پیدا کرده که دیگر نیاز به توضیح بیشتر و تأکید بر تعقل و تفکر نیست .**تفسیر کبیر فخر رازی ذیل آیات مورد بحث.***

جالب اینکه نخست سخن از ((تفکر)) به میان می آورد، سپس از ((علم)) چرا که تفکر پایه و زمینه ساز علم است بعد از آن سخن از ((گوش شنوا)) است چرا که در پرتو علم و آگاهی انسان آماده شنیدن و پذیرش حق می شود، همانطور که قرآن می گوید: فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه، ((به بندگانم بشارت ده آنانی که سخنان را می شنوند و از بهترین آنها پیروی می کنند)) (سوره زمر آیه 18) .

و در آخرین مرحله سخن از ((عقل)) است چون آنها که گوش شنوا دارند سرانجام به مرحله عقل کامل خواهند رسید .

این نکته نیز قابل توجه است که در ذیل نخستین آیه سخن از آغاز آفرینش انسان و انتشار نسل او در زمین است (ثم اذا انتم بشر تنتشرون) .

و در آخرین آیه نیز سخن از خروج و نشور انسانها در قیامت است (اذا انتم تخرجون) .

اولی آغاز است و آخری انجام .