در فقه اسلامی باب مفصلی پیرامون اعانت بر اثم و معاونت ظلمه با احادیث فراوانی داریم که نشان می دهد یکی از زشتترین گناهان یاری ستمکاران و ظالمان و مجرمان است و سبب می شود که انسان در سرنوشت شوم آنها شریک باشد .
اصولا ظالمان و ستمگران و افرادی همچون فرعون در هر جامعه ای افراد خاصی هستند، و اگر توده جمعیت با آنها همکاری نکنند فرعونها فرعون نمیشوند این گروهی از مردم زبون و ضعیف و یا فرصتطلب و دنیاپرست هستند که اطراف آنها را می گیرند، و دست و بال آنها و یا حداقل سیاهی لشکرشان می شوند، تا آن قدرت شیطانی را برای آنها فراهم می سازند .
در قرآن مجید روی این اصل اسلامی و انسانی کرارا تکیه شده است، در آیه دوم سوره مائده می خوانیم، و تعاونوا علی البر و التقوی و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان، بر نیکی و تقوی تعاون کنید، و به گناه و تعدی هرگز کمک نکنید .
@@تفسیر نمونه جلد 16 صفحه 46@@@
قرآن با صراحت می گوید: رکون بر ظالمان موجب عذاب آتش دوزخ است و لا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار (هود - 114) .
رکون خواه به معنی تمایل قلبی باشد، یا به معنی همکاری ظاهری، یا اظهار رضایت، و یا دوستی و خیرخواهی، یا اطاعت که هر یک از مفسران تفسیری برای آن کرده اند و یا مفهومی که جامع همه اینها است، و آن اتکاء و اعتماد و وابستگی است، شاهد زنده ای بر مقصود ما است .
در حدیثی از امام زین العابدین علی بن الحسین (علیهماالسلام) می خوانیم، به محمد بن مسلم زهری که دانشمندی بود که با دستگاه بنی امیه مخصوصا هشام بن عبد الملک همکاری می کرد بعد از آنکه او را از اعانت ظالمان برحذر داشت در سخنان تکان دهنده اش چنین فرمود: او لیس بدعائهم ایاک حین دعوک جعلوک قطبا ادار و ربک رحی مظالمهم، و جسرا یعبرون علیک الی بلایاهم سلما الی ضلالتهم داعیا الی عینهم، سالکا سبیلهم، یدخلون بک الشک علی العلماء و یقتادون بک قلوب الجهال الیهم! . . . فما اقل ما اعطوک فی قدر ما اخذوا منک! و ما ایسر ما عمروا لک فی جنب ما حزبوا علیک! فانظر لنفسک فانه لا ینظر لها غیرک و حاسبها حساب رجل مسئول!:
((آیا آنها تو را به جمع خود دعوت نکردند و مرکزیتی بوسیله تو تشکیل ندادند که آسیای ظلم آنها بر محورش می گردد))؟
آیا تو را پلی برای عبور به سوی بلاهای خود قرار ندادند؟
بوسیله تو نردبانی برای ضلالتشان، و مبلغی برای گمراهی و جهلشان، و رهروی برای راه ننگینشان ساختند، و نیز بوسیله تو، علما را زیر سؤال میکشند و قلوب ساده لوحان جاهل را به دام می افکنند . . .
آنها در مقابل چیزی که از تو گرفتند، چه کم بهائی به تو پرداختند؟! و در برابر آنچه از تو ویران کردند چه کم آباد نمودند .
@@تفسیر نمونه جلد 16 صفحه 47@@@
اندکی در باره خود بیندیش که هیچکس دلسوز تو جز خودت نیست، و همچون یک انسان مسئول به حساب خویش رسیدگی کن .**تحف العقول صفحه 66.***
به راستی این منطق گویا و رسای امام (علیه السلام) هر عالم درباری و وابسته را می تواند متوجه عاقبت شوم خود کند .
ابن عباس می گوید: آیه رب بما انعمت علی فلن اکون ظهیرا للمجرمین از جمله آیاتی است که گواهی می دهد بر اینکه پشتیبانی مجرمان، جرم و گناه است و کمک به مؤمنان اطاعت فرمان خدا .
به یکی از علما گفتند: فلانکس نویسنده فلان ظالم شده است و تنها چیزی را که می نویسد، دخل و خرج او است، اگر حقوقی در برابر این کار بگیرد زندگیش تامین می شود، و الا خود و خانواده اش شدیدا گرفتار فقر خواهند شد .
مرد عالم در پاسخ این سؤال تنها این جمله را بیان کرد: آیا گفتار آن مرد صالح (موسی) را نشنیده ای که گفت، رب بما انعمت علی فلن اکون ظهیرا للمجرمین، خداوندا به شکرانه نعمتهائی که به من بخشیدی هرگز پشتیبانی از مجرمان نمی کنم .**در زمینه همکاری و اعانت ظالمان دو بحث مشروح در جلد چهارم صفحه 253 (ذیل آیه 2 مائده) و جلد نهم صفحه 261 (ذیل آیه 113 هود) داشته ایم.***
@@تفسیر نمونه جلد 16 صفحه 48@@@