تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد13
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

اسماعیل و ادریس و ذا الکفل

به دنبال سرگذشت آموزنده ((ایوب )) و صبر و شکیبائیش در برابر طوفان حوادث در این آیات مورد بحث اشاره به مقام شکیبائی سه نفر دیگر از پیامبران الهی کرده می گوید: ((اسماعیل )) و ((ادریس )) و ((ذا الکفل )) را به یاد آور که همه آنها از صابران و شکیبایان بودند)) (و اسماعیل و ادریس و ذا الکفل کل من الصابرین ).

هر یک از آنها در طول عمر خود در برابر دشمنان و یا مشکلات طاقت فرسای زندگی صبر و مقاومت به خرج دادند و هرگز در برابر این حوادث زانو نزدند و هر یک الگوئی بودند از استقامت و پایمردی .

سپس بزرگترین موهبت الهی را در برابر این صبر و استقامت برای آنان چنین بیان می کند ((ما آنها را در رحمت خود داخل کردیم، چرا که آنها از صالحان بودند)) (و ادخلناهم فی رحمتنا انهم من الصالحین ).

جالب اینکه نمی گوید ما رحمت خود را به آنها بخشیدیم، بلکه می گوید: آنان را در رحمت خود داخل کردیم، گوئی با تمام جسم و جانشان غرق رحمت
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 483@@@
الهی شدند همانگونه که قبلا غرق دریای مشکلات شده بودند.

ادریس و ذا الکفل

((ادریس )) پیامبر بزرگ الهی - چنانکه سابقا هم گفته ایم - طبق نقل بسیاری از مفسران جد پدر نوح بوده است، نام او در تورات، اخنوخ و در عربی، ادریس است که بعضی آن را از ماده ((درس )) می دانند، زیرا او نخستین کسی بود که بوسیله قلم، نویسندگی کرد، او علاوه بر مقام نبوت، به علم نجوم و حساب و هیئت، احاطه داشت، و می گویند نخستین کسی است که طرز دوختن لباس را به انسانها آموخت .

اما ((ذا الکفل )) مشهور این است که از پیامبران بوده است**تفسیر کبیر فخررازی ذیل آیه مورد بحث*** هر چند بعضی معتقدند که او یکی از صالحان بود، ظاهر آیات قرآن که او را در ردیف پیامبران بزرگ می شمرد نیز این است که او از انبیاء است و بیشتر به نظر می رسد که او از پیامبران بنی اسرائیل بوده است .**تفسیر فی ظلال جلد 5 صفحه 556***

در علت نامگذاری او به این نام با توجه به اینکه ((کفل )) (بر وزن فکر) هم به معنی نصیب و هم به معنی کفالت و عهده داری آمده است، احتمالات متعددی داده اند، بعضی گفته اند چون خداوند نصیب وافری از ثواب و رحمتش در برابر اعمال و عبادات فراوانی که انجام می داد به او مرحمت فرمود ذا الکفل نامیده شد.(یعنی صاحب بهره وافی ) و بعضی گفته اند چون تعهد کرده بود شبها را به عبادت برخیزد و روزها روزه بدارد، و هنگام قضاوت هرگز خشم نگیرد و تا آخر به وعده خود وفا کرد، ((ذا الکفل )) نامیده شد.
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 484@@@
بعضی نیز معتقدند که ذا الکفل لقب ((الیاس )) است، همانگونه که ((اسرائیل )) لقب ((یعقوب ))، و ((مسیح )) لقب ((عیسی ))، و ((ذا النون )) لقب ((یونس )) می باشد.**(تفسیر فخررازی) ذیل آیه مورد بحث و در تاریخ کامل نیز می خوانیم: ذاالکفل یکی از فرزندان ایوب بود و نام اصلیش (بشر) بوده است و در سرزمین شام می زیست (کامل ابن اثیر ج 1 ص 136)***