نام ((یحیی )) در سوره ها آل عمران، انعام، مریم و انبیاء مجموعا پنج بار آمده است، او یکی از پیامبران بزرگ الهی است و از جمله امتیازاتش این بود که در کودکی به مقام نبوت رسید، خداوند آنچنان عقل روشن و درایت تابناکی در این سن و سال به او داد که شایسته پذیرش این منصب بزرگ شد.
از ویژگیهائی که این پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) داشته و قرآن در سوره آل عمران آیه 39 به آن اشاره کرده، توصیف او به ((حصور)) است، همانگونه که در ذیل همان آیه گفته ایم ((حصور)) از ماده ((حصر)) به معنی کسی است که از جهتی در ((محاصره )) قرار گیرد و در اینجا طبق بعضی از روایات به معنی خودداری کننده از ازدواج است .
این کار از این نظر امتیاز برای او بوده است که بیانگر نهایت عفت و پاکی است، و یا بر اثر شرائط خاص زندگی مجبور به سفرهای متعدد برای تبلیغ آئین الهی بوده، و همچون عیسی مسیح ناچار به مجرد زیستن گردیده است .
این تفسیر نیز نزدیک به نظر می رسد که منظور از ((حصور)) در آیه فوق کسی است که شهوات و هوسهای دنیا را ترک گفته، و در واقع یک مرحله عالی از زهد بوده است .**در اینکه ترک ازدواج نمی تواند به تنهائی فضیلت بوده باشد و قانون اسلام در زمینه تاکید بر ازدواج در جلد دوم تفسیر نمونه صفحه 402 مشروحا بحث کرده ایم***
به هر حال از منابع اسلامی و منابع مسیحی استفاده می شود که یحیی پسر خاله ((عیسی )) بوده است .
در منابع مسیحی تصریح شده که یحیی، حضرت مسیح ( علیه السلام ) را غسل تعمید داد، و لذا او را ((یحیی تعمید دهنده )) می نامند (غسل تعمید غسل مخصوصی است
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 21@@@
که مسیحیان به فرزندان خویش می دهند و معتقدند او را از گناه پاک می کند) و هنگامی که مسیح اظهار نبوت کرده، یحیی به او ایمان آورد.
بدون شک یحیی کتاب آسمانی ویژهای نداشت و اینکه در آیات بعد می خوانیم یا یحیی خذ الکتاب بقوة ((ای یحیی کتاب را با قوت بگیر)) اشاره به ((تورات )) کتاب حضرت موسی است .
البته عده ای پیرو یحیی هستند و کتابی را هم به او نسبت می دهند، و شاید ((صابئین موحد)) پیروان یحیی باشند.**اعلام قرآن صفحه 667***
حضرت یحیی و حضرت مسیح، قدر مشترکهائی داشتند، زهد فوق العاده ترک ازدواج به عللی که گفته شد، و تولد اعجازآمیز و همچنین نسب بسیار نزدیک .
از روایات اسلامی استفاده می شود که امام حسین ( علیه السلام ) و یحیی نیز جهات مشترکی داشتند لذا از امام علی بن الحسین زین العابدین ( علیه السلام ) چنین نقل شده که فرمود: خرجنا مع الحسین بن علی (علیهماالسلام ) فما نزل منزلا و لا رحل منه الا ذکر یحیی بن زکریا و قتله، و قال و من هو ان الدنیا علی الله ان راءس یحیی بن زکریا اهدی الی بغی من بغایا بنی اسرائیل : ((ما همراه امام حسین ( علیه السلام ) (به سوی کربلا) بیرون آمدیم، امام در هر منزلی نزول می فرمود و یا از آن کوچ می کرد یاد یحیی و قتل او می نمود و می فرمود: در بی ارزشی دنیا نزد خدا همین بس که سر یحیی بن زکریا را به عنوان هدیه به سوی فرد بی عفتی از بی عفتهای بنی اسرائیل بردند.**نورالثقلین جلد 3 صفحه 324***
شهادت امام حسین ( علیه السلام ) نیز از جهاتی همانند شهادت یحیی ( علیه السلام ) بود (کیفیت قتل یحیی را بعدا شرح خواهیم داد).
و نیز نام حسین ( علیه السلام ) همچون نام یحیی ( علیه السلام ) بی سابقه بود و مدت حمل آنها
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 22@@@
(به هنگامی که در شکم مادر بودند) نسبت به معمول کوتاهتر بود.
2 - ((محراب )) محل خاصی است که در عبادتگاه برای امام یا افراد برجسته در نظر گرفته می شود، و در علت نامگذاری آن، دو جهت ذکر کرده اند: نخست اینکه از ماده ((حرب )) به معنی جنگ گرفته شده، چون محراب در حقیقت محل مبارزه با شیطان و هوای نفس است .
دیگر اینکه محراب در لغت به معنی نقطه بالای مجلس است، و چون محل محراب در بالای معبد بوده به این نام نامیده شده .
بعضی می گویند: ((محراب )) در میان بنی اسرائیل بعکس آنچه در میان ما معمول است در نقطه ای بالاتر از سطح زمین قرار داشته، و چند پله می خورده و اطراف آن را دیوار می کشیده اند به طوری که کسانی که داخل محراب بودند کمتر از خارج دیده می شدند جمله ((فخرج علی قومه من المحراب )) که در آیات فوق خواندیم با توجه به کلمه ((علی )) که معمولا برای جهت فوق به کار می رود این معنی را تایید می کند.
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 23@@@