آیه و ترجمه
وَ اصـبرْ نَفْسک مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَوةِ وَ الْعَشیِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَیْنَاک عـَنـهـُمْ تـُرِیـدُ زِینَةَ الْحَیَوةِ الدُّنْیَا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا وَ اتَّبَعَ هَوَاهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً(28)
وَ قـُلِ الْحـَقُّ مـِن رَّبِّکمْ فَمَن شاءَ فَلْیُؤْمِن وَ مَن شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظلِمِینَ نَاراً أَحَاط بهِمْ سرَادِقُهَا وَ إِن یَستَغِیثُوا یُغَاثُوا بِمَاءٍ کالْمُهْلِ یَشوِی الْوُجُوهَ بِئْس الشرَاب وَ ساءَت مُرْتَفَقاً(29)
إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصلِحَتِ إِنَّا لا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسنَ عَمَلاً(30)
أُولَئک لهَُمْ جـَنَّت عـَدْنٍ تـجـْرِی مـِن تـحـْتـهـِمُ الاَنـهـَرُ یـحـَلَّوْنَ فـِیـهـَا مِنْ أَساوِرَ مِن ذَهَبٍ وَ یَلْبَسونَ ثِیَاباً خُضراً مِّن سندُسٍ وَ إِستَبرَقٍ مُّتَّکِئِینَ فِیهَا عَلی الاَرَائکِ نِعْمَ الثَّوَاب وَ حَسنَت مُرْتَفَقاً(31)
@@تفسیر نمونه جلد 12 صفحه 414 @@@
ترجمه :
28 - بـا کـسـانـی باش که پروردگار خود را صبح و عصر می خوانند، و تنها ذات او را مـی طـلبند، هرگز چشمهای خود را، بخاطر زینتهای دنیا، از آنها برمگیر، و از کسانی که قـلبـشـان را از یـاد خـود غـافـل سـاخـتـیم اطاعت مکن، همانها که پیروی هوای نفس کردند، و کارهایشان افراطی است .
29 - بـگـو ایـن حـق اسـت از سـوی پـروردگارتان، هر کس می خواهد ایمان بیاورد (و این حـقـیقت را پذیرا شود) و هر کس می خواهد کافر گردد، ما برای ستمگران آتشی آماده کرده ایـم کـه سـراپـرده اش آنـها را از هر سو احاطه کرده است، و اگر تقاضای آب کنند آبی بـرای آنـهـا مـی آورنـد هـمـچـون فـلز گـداخـتـه کـه صـورتـها را بریان می کند، چه بد نوشیدنی است و چه بد محل اجتماعی ؟!
30 - مسلما کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد.
31 - آنـهـا کـسـانـی هستند که بهشت جاودان از آنشان است، باغهائی از بهشت که نهرها از زیـر درخـتـان و قـصـرهـایـش جـاری اسـت، در آنـجـا بـا دسـتـبندهائی از طلا آراسته اند، و لبـاسـهای (فاخری ) به رنگ سبز از حریر نازک و ضخیم در بر می کنند، در حالی که بر تختها تکیه کرده اند، چه پاداش خوبی و چه جمع نیکوئی ؟!
شاءن نزول :
مفسران در شان نزول بخشی از آیات فوق چنین نوشته اند: جمعی از ثروتمندان مستکبر و اشراف از خود راضی عرب به حضور پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) رسیدند، و در حـالی کـه اشـاره بـه مـردان با ایمانی همچون سلمان، ابوذر، صهیب، و خباب و مانند آنها
@@تفسیر نمونه جلد 12 صفحه 415 @@@
می کردند گفتند: ای محمد اگر تو در صدر مجلس بنشینی، و این گونه افراد که بوی آنـها مشام انسان را آزار می دهد، و لباسهای خشن و پشمینه در تن دارند، از خود دور سازی (و خلاصه مجلس تو مجلسی در خور اشراف و شخصیتها! بشود) ما نزد تو خواهیم آمد، در مـجـلست خواهیم نشست و از سخنانت بهره می گیریم ولی چکنیم که با وجود این گروه جای ما نیست !
در ایـن هـنگام آیات فوق نازل شد و به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) دستور داد کـه هـرگـز تـسـلیـم ایـن سـخنان فریبنده تو خالی نشود و همواره در دوران زندگی با افـراد بـاایـمـان و پـاکدلی چون سلمانها و ابوذرها باشد هر چند دستشان از ثروت دنیا تهی و لباسشان پشمینه است .
و بـه دنـبـال نـزول آیـات پـیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) به جستجوی این گروه بـرخـاست (گویا با شنیدن این سخن ناراحت شدند و به گوشه ای از مسجد رفتند و به عـبـادت پـروردگـار پـرداخـتـنـد) سـرانـجام آنها را در آخر مسجد در حالی که به ذکر خدا مـشـغول بودند، یافت، فرمود: حمد خدا را که نمردم تا اینکه او چنین دستوری بمن داد که بـا امـثـال شـمـا بـاشـم، ((آری زنـدگی با شما، و مرگ هم با شما خوش است ))! (معکم المحیا و معکم الممات )!**مجمع البیان و قرطبی ذیل آیات مورد بحث.***
تفسیر: