تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد12
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

غصه مخور جهان میدان آزمایش است

از آنجا که در آیات گذشته سخن از رسالت و رهبری پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) بود، در نخستین آیه مورد بحث به یکی از مهمترین شرائط رهبری که همان دلسوزی نسبت به امت است اشاره کرده می گوید: گوئی تو می خواهی جان خود را بر باد دهی و خویشتن را از شدت اندوه هلاک کنی که چرا آنها به این کتاب آسمانی ایمان نمی آورند؟ (فلعلک باخع نفسک علی آثارهم ان لم یؤمنوا بهذا الحدیث اسفا)
@@تفسیر نمونه جلد 12 صفحه 348 @@@

در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:

1 - باخع از ماده بخع (بر وزن نخل ) به معنی هلاک کردن خویشتن از شدت غم و اندوه و به تعبیر دیگر دقمرگ نمودن است .

2 - کلمه اسفا که شدت غم و اندوه را میرساند تاکیدی است بر این موضوع .

3 - آثار جمع اثر در اصل به معنی جای پا است، ولی به هر علامتی از چیزی باقی می ماند اثر گفته می شود.

انتخاب این تعبیر در آیات فوق، اشاره به نکته لطیفی است و آن اینکه گاهی انسان از جائی می رود، چون ماجرا تازه است آثار او باقی می ماند ولی هنگامی که طول کشید، آثار هم محو می شود، یعنی تو آنقدر از عدم ایمان آنها ناراحتی که حتی پیش از محو شدن آثار آنها می خواهی خود را از غصه هلاک کنی .

این احتمال نیز وجود دارد که منظور از آثار، اعمال و رفتار آنها بوده باشد.

4 - تعبیر به حدیث در مورد قرآن، اشاره به نوآوریهای این کتاب بزرگ آسمانی است، یعنی آنها حداقل این مقدار به خود زحمت نمی دادند که این کتاب تازه را با محتوای جدیدی که داشت مورد بررسی قرار دهند، و این دلیل بر نهایت بیخبری است که انسان از کنار چنین موضوع مهم تازه ای بی تفاوت بگذرد.