تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد8
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - شهریان بادیه نشین

گر چه ((اعرابی)) به معنی بادیه نشین است، ولی در اخبار و روایات اسلامی مفهوم وسیعتری پیدا کرده، و به تعبیر دیگر مفهوم اسلامی آن با منطقه جغرافیائی بستگی ندارد بلکه با طرز تفکر و منطقه فکری مربوط است: آنها که دور از آداب و سنن و تعلیم و تربیت اسلامی هستند - هر چند شهرنشین باشند - اعرابیند، و بادیه نشینان آگاه و آشنا به آداب و سنن اسلامی اعرابی نیستند.

حدیث مشهور من لم یتفقه منکم فی الدین فهو اعرابی: هر کس از شما از دین و آئین خود آگاه نشود، اعرابی است که از امام صادق (علیهالسلام) نقل شده گواه روشن بر گفتار فوق است.**تفسیر نور الثقلین جلد 2 صفحه 254.***

در خبر دیگری می خوانیم من الکفر التعرب بعد الهجرة: ((تعرب بعد از هجرت از شعب کفر است)).

و نیز از علی (علیهالسلام) در نهج البلاغه نقل شده که گروهی از اصحاب عصیانگرش را مخاطب ساخته فرمود: ((و اعلموا انکم صرتم بعد الهجرة اعرابا)): بدانید شما بعد از هجرت، اعرابی شدید!.**نهج البلاغه خطبه قاصمه صفحه 192.***

در دو حدیث فوق اعرابی شدن نقطه مقابل ((هجرت)) قرار داده شده، و با توجه به اینکه مفهوم وسیع هجرت نیز جنبه مکانی ندارد بلکه اساس آن انتقال فکر از محور کفر به محور ایمان است معنی اعرابی بودن نیز روشن می شود، یعنی بازگشت از ((آداب و سنن اسلامی)) به ((آداب و سنن جاهلیت)).

3 - در آیات فوق در باره بادیه نشینان با ایمان خواندیم که آنها انفاق خود را مایه ((قرب)) به خدا می دانند، مخصوصا این کلمه به صورت جمع و ((قربات))
@@تفسیر نمونه جلد 8 صفحه 99@@@
آمده بود که نشان می دهد که آنها نه یک قرب، بلکه قربها در آن می جویند، و شک نیست که قرب و قربت در برابر پروردگار به معنی نزدیکی مکانی نمی باشد، بلکه نزدیکی مقامی، یعنی رفتن به سوی او که کمال مطلق است، و پرتوی از صفات جمال و جلالش را بر صفحه فکر و جان افکندن.