آیه و ترجمه
یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا مَا لَکمْ إِذَا قِیلَ لَکمُ انفِرُوا فی سبِیلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلی الاَرْضِ أَ رَضِیتُم بِالْحَیَوةِ الدُّنْیَا مِنَ الاَخِرَةِ فَمَا مَتَعُ الْحَیَوةِ الدُّنْیَا فی الاَخِرَةِ إِلا قَلِیلٌ(38)
إِلا تَنفِرُوا یُعَذِّبْکمْ عَذَاباً أَلِیماً وَ یَستَبْدِلْ قَوْماً غَیرَکمْ وَ لا تَضرُّوهُ شیْئاً وَ اللَّهُ عَلی کلِّ شیْءٍ قَدِیرٌ(39)
ترجمه :
38 - ای کسانی که ایمان آورده اید چرا هنگامی که به شما گفته می شود به سوی جهاد در راه خدا حرکت کنید سنگینی بر زمین می کنید (و سستی به خرج می دهید) آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شده اید! با اینکه متاع زندگی دنیا در برابر آخرت چیز کمی بیش نیست !.
39 - اگر (به سوی میدان جهاد) حرکت نکنید شما را مجازات دردناکی می کند و گروه دیگری غیر از شما را بجای شما قرار می دهد، و هیچ زیانی به او نمی رسانید، و خداوند بر هر چیزی توانا است .
شاءن نزول
از ((ابن عباس )) و دیگران نقل شده که آیات فوق درباره جنگ ((تبوک )) نازل گردیده است، در آن هنگام که پیامبر از ((طائف )) به سوی ((مدینه )) بازگشت کرد و مردم را آماده پیکار با ((رومیان )) نمود.
در روایات اسلام آمده است که پیامبر معمولا مقاصد جنگی و هدفهای نهائی خود را قبل از شروع جنگ برای مسلمانان روشن نمی ساخت تا اسرار
@@تفسیر نمونه جلد 7 صفحه 413@@@
نظامی اسلام به دست دشمنان نیفتد، ولی در مورد ((تبوک )) چون مسئله شکل دیگری داشت قبلا با صراحت اعلام نمود که ما به مبارزه با ((رومیان )) می رویم زیرا مبارزه با امپراطوری روم شرقی همانند جنگ با مشرکان مکه و یا یهود خیبر کار ساده ای نبود، و می بایست مسلمانان برای این درگیری بزرگ کاملا آماده شوند و خود سازی کنند.
به علاوه فاصله میان مدینه و سرزمین رومیان بسیار زیاد بود، و از همه گذشته فصل تابستان و گرما و برداشت محصول غلات و میوه ها بود.
همه این امور دست به دست هم داده و رفتن به سوی میدان جنگ را فوق العاده بر مسلمانان مشکل می ساخت، تا آنجا که بعضی در اجابت دعوت پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) تردید و دودلی نشان می دادند!.
آیات فوق نازل شد و با لحنی قاطع و کوبنده به مسلمانان هشدار داد و اعلام خطر کرد و آنها را آماده این نبرد بزرگ ساخت .**این شان نزول را به طور اجمال بسیاری از مفسران مانند (طبری) در (مجمع البیان) و (فخر رازی) در (تفسیر کبیر) و (آلوسی) در (روح المعانی) آورده اند***
تفسیر