تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد6
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

آیه 44 - 45

آیه و ترجمه

وَ نَادَی أَصحَب الجَْنَّةِ أَصحَب النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّکُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنُ بَیْنهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلی الظلِمِینَ(44)

الَّذِینَ یَصدُّونَ عَن سبِیلِ اللَّهِ وَ یَبْغُونهَا عِوَجاً وَ هُم بِالاَخِرَةِ کَفِرُونَ(45)

ترجمه:

44 - و بهشتیان به دوزخیان صدا میزنند که ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود همه را حق یافتیم، آیا شما هم آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟! در این هنگام ندا دهنده ای در میان آنها ندا می دهد که لعنت خدا بر ستمگران باد!

45 - همانها که (مردم را) از راه خدا باز می دارند و (با القای شبهات) می خواهند آنرا کج و معوج نشان دهند و آنان به آخرت کافر هست


@@تفسیر نمونه جلد 6 صفحه 179 @@@

تفسیر:
پس از بحثی که در آیات گذشته پیرامون سرنوشت بهشتیان و دوزخیان بیان شد، در این آیات اشارهای به گفتگوی این دو گروه با هم در آن جهان شده است، و از آن استفاده می شود که بهشتیان و دوزخیان از محل خود میتوانند با یکدیگر سخن بگویند.

نخست می گوید: ((بهشتیان، دوزخیان را مخاطب ساخته و صدا می زنند که ما وعده پروردگار خویش را حق یافتیم، آیا شما هم به آنچه خدا به وسیله فرستادگانش وعده داده بود، رسیدید؟!)) (و نادی اصحاب الجنة اصحاب النار ان قد وجدنا ما وعدنا ربنا حقا فهل وجدتم ما وعد ربکم حقا).

((و آنها در پاسخ می گویند آری، همه را عین حقیقت دیدیم (قالوا نعم).

باید توجه داشت با اینکه ((نادی)) فعل ماضی است، در اینجا معنی مضارع را می بخشد، و اینگونه تعبیر در قرآن فراوان است که حوادث قطعی آینده را با فعل ماضی ذکر می کند و این یکنوع تاکید محسوب می شود، یعنی آینده چنان روشن است که گوئی در گذشته روی داده است.

ضمنا تعبیر به ((نادی)) که معمولا برای فاصله دور است، روشنگر بعد مسافت مقامی یا مکانی میان این دو گروه است.

در اینجا ممکن است سؤال شود گفتگوهای این دو گروه چه فایدهای دارد، با اینکه خودشان پاسخ آن را می دانند؟

ولی جواب آن معلوم است، زیرا سؤال همیشه برای افزایش معلومات نیست، بلکه گاهی جنبه ملامت و سرزنش و توبیخ دارد، و در اینجا چنین است، در واقع این خود یکی از کیفرهای گنهکاران و ستم پیشگانی است که وقتی دنیا به کامشان


@@تفسیر نمونه جلد 6 صفحه 180 @@@

بود، با ملامتها و سرزنشها، روح افراد با ایمان را می آزردند، در آنجا باید کیفر آن را به عنوان نتیجه عمل ببینند، نظیر این موضوع در سوره های مختلف قرآن از جمله در آخر سوره مطففین آمده است.

سپس اضافه می کند ((در این هنگام گویندهای، ندا در می دهد (آنچنان که صدای او به گوش همگان می رسد) که لعنت خدا بر ستمگران باد! (فاذن موذن بینهم ان لعنة الله علی الظالمین).

سپس ستمگران را چنین معرفی می کند:

((همانها که مردم را از راه راست باز داشتند و با تبلیغات مسموم و زهرآگین خود، ایجاد شک و تردید در ریشه های عقائد مردم کردند و جاده مستقیم الهی را کج و معوج نشان دادند، و به سرای دیگر نیز ایمان نداشتند)) (الذین یصدون عن سبیل الله و یبغونها عوجا و هم بالاخرة کافرون).**یبغونها عوجا به معنی (بطلبونها عوجا) می باشد یعنی آنها میل دارند و تلاش و کوشش می کنند که با القای شبهات و تبلیغات مسموم، راه راست را دگرگون نشان دهند، ضمنا (راغب) در مفردات می گوید: عوج (بر وزن کرج) به معنی کجی حسی است ولی (عوج) (بر وزن پدر) به کجی هائی گفته می شود که با فکر، درک می شود ولی ظاهرا پاره ای از آیات قرآن مانند آیه 107 سوره طه با این تفصیل سازگار نیست (دقت کنید).***

از آیه فوق بار دیگر این حقیقت استفاده می شود که همه انحرافات و مفاسد در مفهوم ظلم و ستم جمع است و ظالم مفهوم وسیعی دارد که تمام گنهکاران، مخصوصا گمراهان گمراه کننده را در بر می گیرد.