(51) فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَقِبَةُ مَکْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِینَ
پس بنگر که پایان تدبیر آنان (و شبیخون به صالح و کسانش) به کجا انجامید، ما آنان و قومشان همگی را هلاک کردیم.
نکتهها:
هلاکت قوم ثمود با چند تعبیر در قرآن آمده است:
الف: زلزله. (فاخذتهم الرَّجفة)**اعراف، 78.***
ب: صاعقه. (فاخذتهم الصاعقة)**ذاریات، 44.***
ج: صیحه. (و اَخَذ الّذین ظلموا الصَیحة)**هود، 67.***
البتّه هیچ مانعی ندارد که هر سه عذاب، در یک زمان واقع شده باشد.
یکی از نمونههای مکر الهی، همان مهلت و نعمت دادن به گناهکاران است، تا آنان سرگرم شوند و همین که پیمانهی آنان پر شد، ناگهان به قهر الهی گرفتار شوند.
پیامها:
1- کیفرهای الهی، با جُرم انسان متناسب است. (مکروا - مکرنا)
2- کسانی که علیه اولیای خدا توطئه میکنند، طرف آنها خداست. (مکروا مکراً و مکرنا مکراً)
3- در برابر نقشههای کفّار شما نیز باید اهل تدبیر و نقشه باشید. (مکروا مکراً و مکرنا مکراً)
4- خداوند تدبیر مردم را میداند، امّا مردم تدبیر او را نمیدانند. (وهملایشعرون)
5 - چوب خدا صدا ندارد. (مکرنا... و هم لایشعرون)
6- تاریخ، بر قانون و سنّت معیّنی استوار است و دقّت در آن، برای دورانهای دیگر سودمند است. (فانظر کیف کان عاقبة مکرهم)
7- سنّت الهی بر پیروزی حقّ بنا نهاده شده است. (فانظر کیف کان عاقبة مکرهم)
8 - زود قضاوت نکنید؛ از توفیقاتی که به خاطر مکر، نصیب بعضیها میشود، فریب نخورید، بلکه به عاقبت آنان توجّه کنید. (عاقبة مکرهم)
9- آمادهباش دشمنان برای ارتکاب جنایت، سبب قهر الهی است، گرچه آنان به اهداف پلید خود نرسند. (دشمنان، همقسم شدند تا پیامبر را بکشند و در کمین هم نشستند، ولی حضرت را نکشتند، لکن خودشان هلاک شدند). (دمّرناهم)
10- پیروی از مفسدان، عقوبت دارد. (دمّرناهم و قومهم)