(17) وَحُشِرَ لِسُلَیْمَنَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ وَالطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُونَ
و برای سلیمان، سپاهیانش از جنّ و انس و پرنده گردآمدند، پس از تشتّت و بینظمی بازداشته میشدند (تا در رکابش باشند).
نکتهها:
کلمهی «یُوزعون» از مادهی «وَزْع» (بر وزن جمع) به معنای بازداشتن است و هرگاه این تعبیر در مورد لشکر به کار رود به این معناست که برای جلوگیری از پراکندگی نیروها، ابتدای لشکر را نگه میدارند تا بقیهی افراد به لشکر ملحق شوند.**تفسیر نمونه. ***«ایزاع» یعنی تقسیم حکیمانهی نیروها به صورتی که هر یک در جای خود قرار گیرند و در یک خط باشند.**التحقیقفیکلماتالقرآن.***
جنّ و پرنده که در این آیه ذکر شده، از باب مثال است وگرنه باد و ابر و چیزهای دیگر نیز تحت فرمان سلیمان بود.
قرآن کریم بارها از جنّ سخن به میان آورده و یکی از سورههای آن به همین نام است. در این جا به چند ویژگی آنها اشاره میکنیم:
* جنّ، موجودی است باشعور ومخاطب پروردگار قرار میگیرد. (یامعشرالجنّ والانس)**انعام، 130.***
* بعضی از آنها مؤمن و بعضی کافرند. (و انّا منّا المسلمون)**جنّ، 14.***، (و انّا منّا الصالحون و منّا دون ذلک)**جنّ، 11.***
* زن ومرد دارند، زاد وولد دارند وطبیعتاً شهوت دارند. (لمیَطمثهنّ اِنس قبلهم ولاجانّ)**الرحمن، 56.***
* برای سلیمان، غوّاصی و بنّایی میکردند.**برای توضیح بیشتر دربارهی جنّ، بنگرید به سورهی جنّ و قاموس قرآن، ج 2، ص 61 - 73.*** (والشّیاطین کل بنّاء و غوّاص)**ص، 37.***
پیامها:
1- سلیمان از لشکریانش سان میدید. (و حُشِر لسلیمان جنوده)
2- انسان دارای قدرتی است که میتواند جنّ و پرنده را تحت فرمان خود درآورد. (و حُشِر لسلیمان جنوده من الجنّ والانس والطّیر)
3- برخی انبیا حکومت داشتند. (حشر لسلیمان جنوده)
4- جنّ میتواند به انسان کمک کند. (من الجنّ والانس)
5 - ولایت انبیا تنها بر انسانها نیست. (من الجنّ والانس والطّیر)
6- نظم، در همه جا ارزشمند است ولی در لشکر و سپاه یک ضرورت و ارزش ویژه است. (فهم یوزعون)
7- تمرین وآموزش و آمادهباش، برای لشکر الهی یک ضرورت است. (و حُشر لسلیمان... یوزعون)
8 - علم ودانش سلیمان وسیله ومقدّمهی دستیابی به آن همه امکانات وتسخیر نیروها شد. (و لقد آتینا داود وسلیمان... اوتینا من کل شیء... وحشر لسلیمان...)