تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 8
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره فرقان آیه 59

(59) أَلَّذِی خَلَقَ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَی‏ عَلَی الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَسْئَلْ بِهِ خَبِیراً
خدایی که آسمان‏ها و زمین و آنچه را میان آنهاست در شش روزگار آفرید. سپس بر عرش (قدرت) استیلا یافت (وبه‏تدبیر جهان پرداخت). اوست خدای رحمان، پس از او بخواه که بر همه چیز آگاه است، (یا درباره او از خُبره‏ای بپرس که می‏داند).
نکته‏ها:
درباره آفرینش جهان در شش روز، در قرآن شش مرتبه سخن به میان آمده است. مراد از شش روز، یا شش دوره ومرحله و یا مدّتی برابر شش روز طبیعی می‏باشد. مولوی می‏گوید:
با تأنّی گشت از عالم جدا - تا به شش روز این زمین و چرخ‏ها
ورنه قادر بود کز کن فیکون - صد زمین و چرخ آوردی برون‏
این تأنّی از پی تعظیم توست - صبر کن در کار دیر آی و درست‏
کلمه‏ی «عَرش» در فرهنگ اسلام، مرکز فرماندهی و تدبیر آفرینش است و مراد از «استوی علی العرش» همان تسلّط و تدبیر الهی است، به دلیل آیه‏ی 3 سوره یونس که می‏فرماید: (ثمّ استوی‏ علی العرش یُدبّر الاَمر)
رحمت الهی بر همه چیز گسترده است:
1- نظام تکوین وآفرینش جهان، بر اساس رحمت است. (خلق السموات والارض... الرحمن)
2- نظام آفرینش انسان، بر اساس رحمت است. (الاّ مَن رحم ربّی و لذلک خلقهم)**هود، 119.***
3- نظام تشریع و قانون‏گذاری، بر اساس رحمت است. (الرّحمن علّم القرآن)**الرحمن، 1-2.***
4- نظام قیامت و حسابرسی، بر اساس رحمت است. (کتب علی نفسه الرحمة لیجمعنّکم)**انعام، 12.***
پیام‏ها:
1- آفرینش هستی، به تدریج صورت گرفته است. (خلق... فی ستّة ایّام)
2- خداوند هم جهان را آفرید و هم بر آن سلطه‏ی کامل دارد. (خلق... ثم استوی)
3- تدبیر هستی بر اساس رحمت الهی است. (ثم استوی علی العرش الرّحمن)
4- از کسی چیزی بخواهید که اهل رحمت باشد. (الرّحمن فاسئل به)
5 - سؤال کردن عیب نیست، ندانستن عیب است. (فاسئل به خبیرا)
6- مراجعه به کارشناس در معارف الهی لازم است. (فاسئل به خبیرا)