(71) وَیَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَالَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَناً وَمَا لَیْسَ لَهُم بِهِ عِلْمٌ وَمَا لِلظَّلِمِینَ مِن نَّصِیرٍ
و کافران، غیر از خداوند چیزی را میپرستند که او هیچ گونه دلیلی بر آن نازل نکرده است، و آنها نسبت به آن هیچ گونه اطلاعی ندارند و برای ستمگران هیچ یاوری نیست.
نکتهها:
دیدگاه مشرکان این بود که خداوند به بعضی اشیا و بتها قدرت تدبیر و تصمیم عطا کرده ولی خودش فوق همه آنهاست، آنان خیال میکردند که جهان تحت تدبیر خدایان (ارباب) است و خدا را «رب الارباب» و خدای خدایان میپنداشتند. این آیه میفرماید: خداوند هیچ گونه اقتداری به هیچ یک از معبودهای خیالی شما نداده و هستی تحت تدبیر خدای یکتاست. (یَعبدون من دون اللّه مالم یُنزّل به سُلطانا)
شاید مراد از نزول سلطان در آیه، سلطهی علمی است. یعنی مشرکان به سراغ معبودها و بتهایی میروند که هرگز خداوند دلیل و برهانی از علم و منطق یا وحی به حمایت آنان نفرستاده است.
پیامها:
1- انگیزهی پرستش، یا فرمان الهی است: (یُنزّل به سلطانا)، یا رهنمود عقل وعلم است: (لیس لهم به علم) و یا به امید یاری و استمداد اوست. (ما للظّالمین من نصیر) و مشرکین هیچ کدام را ندارند.
2- هر پرستشی که بدون دلیلی از وحی وعلم باشد، ظلم است. (و ما للظّالمین)