(31) قُلْ مَن یَرْزُقُکُم مِّنَ السَّمَآءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن یَمْلِکُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَرَ وَمَن یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ مَن یُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَیَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ
بگو: چه کسی از آسمان و زمین شما را روزی میدهد؟ یا چه کسی مالک گوش و چشمهاست؟ وچه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون میآورد و چه کسی کار هستی را سامان میدهد؟ (در پاسخ) خواهند گفت: خدا. پس بگو: آیا از کیفر پرستش غیر خدا پروانمیکنید؟
نکتهها:
برای بیرون آوردنِ مرده از زنده و زنده از مرده که کار خداوند است، نمونههایی گفتهاند، از جمله: خروج انسان از نطفه و نطفه از انسان، جوجه از تخم و تخم از جوجه، گیاه از دانه و دانه از گیاه، فرزند صالح از پدر و مادرِ فاسد و فرزند فاسد از والدین شایسته.
از اینکه در آیه از میان تمام اعضای انسان، تنها نام چشم و گوش آمده است، شاید به خاطر آن باشد که در میان اعضای بدن، کار آمدترین قوا این دو عضو میباشند.
پیامها:
1- شیوهی سؤال و واداشتن انسانها به فکر و رجوع به فطرت، از وظایف مربیّان آسمانی است. (قل من یرزقکم)
2- خداوند، آسمان و زمین را در رزق و ارتزاق انسان دخالت داده است. (یرزقکم من السماء و الارض)
3- رزق دادن، آفریدن و اداره کردن، از سنّتهای دائمی الهی است. (یرزق، یملک، یخرج، یدبّر) (فعل مضارع رمز استمرار است)
4- جهان آفرینش، پیوسته به تدبیر نیاز دارد و وحدت تدبیر، نشانهی وحدت ربوبیّت است. (من یدبّر الامر)
5 - رزق ما، شنیدن و دیدن ما، زندگی و مرگ ما، همه به دست خداست و جز او کسی و چیزی در این زمینهها توانایی و حاکمیّت ندارد. (مَن یَملکُ السَّمع و الابصار... فسیقولون اللّه)
6- فکر در نعمتها و قدرت الهی، از شیرینترین، ملموسترین، عمومیترین، سادهترین و عشق آفرینترین راههای خداشناسی است. (قل من یرزقکم... فسیقولون اللّه)
7- مشرکان نیز در درون خود، خدا را آفریدگار هستی میدانند. (فسیقولون اللَّه)
8 - تنها عقیده کافی نیست، عمل هم لازم است. (فسیقولون اللَّه، فقل افلاتتّقون)
9- شناخت و علم، زمینهساز تقواست. (فسیقولون اللَّه، فقل افلاتتّقون)