(3) إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَی عَلَی الْعَرْشِ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مَا مِن شَفِیعٍ إِلَّا مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ذَ لِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ
همانا پروردگارتان، خدایی است که آسمانها و زمین را در شش روز و دوران آفرید، سپس بر عرش استیلاء یافت (زمام امور را به دست گرفت). کار جهان را تدبیر و سامان دهی میکند. هیچ شفاعتکنندهای جز با اذن او نیست. آن خداوند است که پروردگار شماست، پس او را بپرستید. آیا پند نمیگیرید؟
نکتهها:
مراد از شش روز، شش روزگار و شش مرحله ودوران در آفرینش است، و ممکن است مراد از آن، مدّتی برابر شش روز باشد.
«عَرش»، مرکز تدبیر و کنایه از قدرت است. وقتی میگویند: فلانی بر تخت نشست یا او را از تخت پایین کشیدند، یعنی به قدرت رسید یا برکنار شد. سلطهی خداوند، هم پیش از آفرینش آسمانها و زمین بر هستی بوده، (وکان عرشه علی الماء)**هود، 7.***، هم پس از خلقت آنها، و پس از پایان جهان و در قیامت هم سلطهی الهی بر همهی هستی باقی است. (یحمل عرش ربّک یومئذٍ ثمانیة)**الحاقه، 17***
امام صادق علیه السلام فرمود: عرش، مربّع است، زیرا کلماتی که بنای اسلام بر آن است نیز چهار کلمه است: «سبحاناللّه والحمدللّه ولاالهالااللّه واللّهاکبر».**علل الشرایع، ص 398.***
پیامها:
1- آفرینش جهان با برنامهریزی و زمان بندی صورت پذیرفته است. (ستّة ایّام) (وقتی بر نظام هستی برنامه و تدبیر حاکم است، چگونه میتوان پذیرفت انسان که گل سرسبد موجودات است، بیبرنامه باشد؟!)
2- اوّل خداشناسی، سپس خداپرستی. (ان ربکم اللَّه الذی ... فاعبدوه)
3- هستی قانونمند و هدفدار است. لازمهی تدبیر امر، عاقبت وهدف داشتن و قانونمند بودن است. (یدبّر الامر)
4- عبادت، سزاوار کسی است که خلقت و تدبیر به دست اوست، نه دیگران. (خلق... یدبّر... ذلکم اللَّه ربّکم فاعبدوه)
5 - خداوند هستی را آفریده، (خَلق) ودر قبضه دارد، (استوی) وبا حکمت دائماً آنرا اداره میکند، (یدّبر) وبدون اذن او کسی را نفوذی نیست، (مامنشفیع) و توجّه به این حقایق، زمینهی پیدایش روح بندگی وپرستش است. (فاعبدوه)
6- واسطهشدن هر موجودی باید از سوی خداوند تأیید شود. پس بیجهت بتها را شفیع قرار ندهیم. (ما من شفیع الاّ من بعد باذنه)
7- الوهیّت از ربوبیّت جدا نیست. طاغوتها میکوشند خالق را خدا بدانند، ولی سیاستگذار ومدبّر را خودشان، ودین را از سیاست جدا بدانند. (اللَّهربّکم)
8 - انسان آفریدگار خویش را باور دارد، تنها نیازمند تذکّر است.(افلاتذکّرون)