(112) التَّئِبُونَ الْعَبِدُونَ الْحَمِدُونَ السَّئِحُونَ الرَّ کِعُونَ السَّجِدُونَ الْأَمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ الْحَفِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ
(مؤمنانِ مجاهد،) اهل توبه، عبادت، ستایش، سیاحت، رکوع، سجود، امر به معروف ونهی از منکر و حفظِ حدود و مقرّرات الهیاند و چنین مؤمنانی را بشارت ده.
نکتهها:
در این آیه، نُه صفت برای مؤمنانِ مجاهد بیان شده است: از گناهان توبه کرده، در مدار عبادت قرار میگیرند. با زبان، حمد و با پا حرکت و با بدن رکوع و سجود دارند، پس از خودسازی، با امر به معروف به اصلاح جامعه میپردازند و از مرز قوانین الهی خارج نمیشوند.
توبه از گناه، راه عبادت را باز میکند، زبانِ ستایشگر همراه با پویایی و تحرّک، آمادگی برای رکوع و سجود در پیشگاه خدا میآورد، و امر به معروف و نهی از منکر، حافظِ حدود الهی در جامعه است.
کلمهی «التائبون»، نشانهی آن است که مؤمنانی که جان و مال خود را به خدا میفروشند، میتوانند با یک انقلاب و بازسازی درونی و اعراض از کردارهای ناروای گذشته، وارد این میدان معامله با خدا شوند.**چنانکه در ماجرای کربلا، افرادی مانند زُهیر و حُر، با آنکه سابقهی درخشانی نداشتند، ولی در یک چرخش و معامله با خدا، جان خود را تسلیم کردند و درخشیدند.***
عُبّاد بصری در راه مکّه امام سجاد علیه السلام را دید، به حضرت گفت: «ترکتَ الجهادَ و صعوبَته واَقبلتَ الیالحجِّ و لِینَه؟» جهاد و سختی آن را رها کردهای، به حج وآسانی آن روی آوردهای؟ آنگاه آیهی (ان اللَّه اشتری...) را خواند! حضرت فرمودند: ادامهی آن را هم بخوان! عبّاد آیهی (التائبون...) را خواند. حضرت فرمود: اگر یاران ما این صفات و کمالات را دارا میبودند، بر ما واجب بود، قیام کنیم و در آن صورت، جهاد از حجّ برتر بود.**وسائل، ج 15، ص46.***
در روایتی آمده است که مراد از «السائحون» روزهداران میباشد.**تفسیر نورالثقلین.***
پیامها:
1- شرط وفاداری خداوند به پیمان خود، پایداری مؤمنان بر حفظ حدود الهی است. (و من اوفی بعهده... التائبون...)
2- جهاد اکبر و خود سازی، لازمهی جهاد اصغر در جبهههاست. (یقاتلون... التائبون...)
3- اسلام دینی جامع است، اشک را در کنار شمشیر و عبادت را در کنارِ سیاحت قرار داده است.(یقاتلون... التائبون العابدون... السائحون)
4- آنچه مطلوب است، ملکه شدن کمالات در انسان است. (التائبون العابدون...) (همهی صفات به صورتِ اسم فاعل آمده نه فعل، تا دلالت بر استمرار کند)
5 - تقویت روحیهی رزمندگان اسلام، با ذکر و یاد خدا و عبادت است، نه شراب و موسیقی و...که در جبههی دشمن است.(یقاتلون، التّائبون العابدون،...)
6- شرط قبولی عبادت، توبه از گناه است. (التائبون العابدون)
7- تحرّک، تلاش، سیاحت، هجرت و خودسازی، در راه کسب کمال و قرب الهی ارزش است. (السائحون) (مردان خدا، راکد و زمینگیر نیستند)
8 - سرباز ورزمندهی اسلام باید اهل نماز و عبادت باشد. (یقاتلون، الراکعون الساجدون)
9- در مسیر کمال، اوّل خودسازی است، بعد جامعهسازی.(التائبون العابدون ... الامرون بالمعروف ...)
10- درگیری با دشمن در مرزها، ما را از مفاسد و منکرات داخلی غافل نسازد. (یقاتلون، الآمرون بالمعروف ...)
11- برای حفظ حدود الهی، باید هم با دشمن خارجی جنگید، هم با مفاسد داخلی مبارزه کرد. (یقاتلون، الناهون عن المنکر، الحافظون لحدود اللَّه)
12- رزمندگان برای جلوگیری از مفاسد اجتماعی، بیش از دیگران مسئولند. (یقاتلون، الناهون عن المنکر)