(95) سَیَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَکُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَیْهِمْ لِتُعْرِضُواْ عَنْهُمْ فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَمَأْوَیهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاءً بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ
هنگامی که از جهاد نزد منافقان بازگشتید، برای شما به خدا سوگند میخورند تا از (گناه و سرزنشِ) آنان چشم بپوشید. پس، از آنان اعراض و دوری کنید که آنان پلیدند و به خاطر آنچه بدست خود کسب میکردهاند، جایگاهشان دوزخ خواهد بود.
نکتهها:
اِعراض، یا بر اساس بزرگواری و گذشت است، یا بر اساس قهر و بیاعتنایی، و در این آیه، به هر دو معنی به کار رفته است؛ منافقان درخواست اعراض و چشمپوشی از خطا داشتند، خداوند دستور اعراض قهرآمیز داد.**تفسیر کبیرفخررازی.***
رسول خداصلی الله علیه و آله پس از بازگشت از تبوک، فرمان داد تا مردم با منافقانِ تارک جبهه، معاشرت نکنند.**تفسیر مراغی.***
در آیهی قبل، عذر و بهانهشان پذیرفته نشد، در این آیه چون در موضع ضعف و ذلّت قرار گرفتند، به سوگند متوسّل شدهاند.
پیامها:
1- به هر سوگندی نباید اعتماد کرد.(سیحلفون باللَّه ...فاعرضوا عنهم )
2- منافقان از مقدّسات و نام خدا، سوء استفاده میکنند. (سیحلفون باللَّه)
3- مسلمانان باید اهل تولّی و تبرّی و موضعگیری باشند. (اعرضوا عنهم)
4- با تارکانِ بدون عذر جبهه و جهاد، قطع رابطه کرده و آنان را بایکوت و منزوی و عرصه را بر آنان تنگ کنیم. (اعرضوا عنهم )
5 - از افراد و محیط فاسد، فاصله بگیریم. چون روحیّهی نفاق و عیوب انسانی، به افراد دیگر منتقل میشود. (اعرضوا عنهم انّهم رجس )
6- نفاق، پلیدی باطن و بیماری روح است. (انّهم رجس )
7- دوزخ، کیفر ونتیجهی عملکرد خودِ انسان است، نه انتقامِ الهی. (جزاءً بماکانوا یکسبون)