(118) وَلَوْ شَآءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَ حِدَةً وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ
و اگر پروردگارت میخواست، هر آینه همهی مردم را (با اجبار)، یک امّت واحده (و دارای یک عقیدهی حق) قرار میداد، در حالی که همچنان اختلاف میورزند.
نکتهها:
در قرآن مجید، بارها به مسئلهی آزادی انسانها در انتخاب راه و عقیده اشاره شده است. یعنی با اینکه خداوند مردم را به سوی خویش هدایت میفرماید، امّا هرگز در این راه اجبار نمیکند و به پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله نیز حقّ مجبور کردن مردم را نداده است، بلکه فقط از آن حضرت خواسته که مردم را تذکّر دهد و راه را به آنان یادآوری نماید. (انّما انت مذکّر، لست علیهم بمصیطر)**غاشیه، 21.***. بنابراین، خداوند راه تقوی و فجور را به نحوی که فطرت انسان خوبیها و بدیها را از درون درک کند، الهام میفرماید، و از بیرون هم انبیا علیهم السلام را برای راهنمایی میفرستد و این خود انسان است که با اراده و اختیار کامل راه خویش را برمیگزیند.
پیامها:
1- سنّت الهی در آفرینش انسان، بر اساس آزادی و انتخاب عقاید و افکار است. (لو شاء ربّک لجعل الناس امة واحدة)
2- خواست خداوند، قابل تخلّف نیست. (لوشاء ربّک لجعل)
3- در هیچ زمان همهی مردم یکدست نبودهاند. (ولایزالون مختلفین)
4- دلیل اختلاف مردم، قدرت آزاد بودن آنان است. (لو شاء... ولایزالون مختلفین)