(22) لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِی الْأَخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ
به ناچار آنان در قیامت، زیانکارترین افرادند.
نکتهها:
در فرهنگ اسلام، دنیا بازاری است که مردم فروشندهاند، و جان، مال و عمل، کالای این بازار است و خریداران متعدّدی از خدا، شیطان، هوای نفس و دیگران، این کالاها را به قیمت ارزان یا گران خریدارند. لذا واژههای «اَجر»، «ثواب»، «ضِعف» و «اَضعاف»، برای سود و واژههای «خُسر»، «خسران مبین» و «اخسرین»، در مورد ضرر و زیان، در قرآن زیاد مطرح شده است.
هشدار مهم آن است که بدانیم هر ضرر و زیانی قابل جبران است، مگر گذران عمر که دیگر باز نمیگردد.
گاهی مال ومسکن، یا مقام وقدرت ویا مدرک و عنوانِ انسان از بین میرود، امّا گاهی انسان خودش را میبازد وانسانیّت خود را به هدر میدهد که این بالاترین خسارت است.
پیامها:
1- گفتارهای باطل و ناحقّ گرچه به ظاهر جلوه دارند، امّا همه تباه شدنی هستند. (ضل عنهم ما کانوا یفترون)
2- بالاترین خسارتها، خسارت نفس و عمر انسان است، نه زیانهای مالی. (خسروا انفسهم ... هم الاخسرون)
3- خسارتهای دنیوی جبران پذیر است، مهم خسارت در قیامت است که چارهای ندارد. (فی الاخرة هُم الاخسرون)