بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
مسائل اخلاقی در هر زمان از اهمّیّت فوقالعادهای برخوردار بوده، ولی در عصر و زمان ما اهمّیّت ویژهای دارد، زیرا:
1 - از یک سو عوامل و انگیزههای فساد و انحراف در عصر ما از هر زمانی بیشتر است و اگر در گذشته برای تهیّه مقدّمات بسیاری از مفاسد اخلاقی هزینهها و زحمتها لازم بود در زمان ما از برکت پیشرفت صنایع بشری همه چیز در همه جا و در دسترس همه کس قرار گرفته است!
2 - از سوی دیگر، با توجّه به این که عصر ما عصر بزرگ شدن مقیاسهاست و آنچه در گذشته بطور محدود انجام میگرفت در عصر ما به صورت نامحدود انجام میگیرد، قتل و کشتار انسانها به برکت وسائل کشتار جمعی، و مفاسد اخلاقی دیگر به کمک فیلمهای مبتذلی که از ماهوارهها در سراسر دنیا منتشر میشود و اخیراً که به برکت «اینترنت» هرگونه اطّلاعات مضر در اختیار تمام مردم دنیا قرار میگیرد، مفاسد اخلاقی بسیار گسترش پیدا کرده و مرزها را در هم شکسته و تا اقصا نقاط جهان پیش میرود تا آنجا که صدای بنیانگذاران مفاسد اخلاقی نیز درآمده است.
اگر در گذشته تولید موادّ مخدّر در یک نقطه، یک روستا و حدّاکثر شهرهای مجاور را آلوده میکرد امروز به کمک سوداگران مرگ به سراسر دنیا کشیده میشود.
3 - از سوی سوم، همان گونه که علوم و دانشهای مفید و سازنده در زمینههای مختلف پزشکی و صنایع و شؤون دیگر حیات بشری گسترش فوقالعادهای پیدا کرده، علوم شیطانی و راهکارهای وصول به مسائل غیرانسانی و غیراخلاقی نیز به مراتب گستردهتر از سابق شده است به گونهای که به دارندگان فساد اخلاق اجازه میدهد از طرق مرموزتر و پیچیدهتر و گاه سادهتر و آسانتر به مقصود خود برسند.
در چنین شرایطی توجّه به مسائل اخلاقی و علم اخلاق از هر زمانی ضروریتر به نظر میرسد و هرگاه نسبت به آن کوتاهی شود فاجعه یا فاجعههایی در انتظار است.
اندیشمندان دلسوز و عالمان آگاه باید همگی دست به دست هم دهند و برای گسترش اخلاق در دنیای امروز که اخلاق به خطر افتاده تا آن حد که بعضی آن را بکلّی انکار کرده یا غیر ضروری دانستهاند و بعضی دیگر هر کار و خصلتی که انسان را به خواسته سیاسیاش برساند اخلاق شمردهاند، تمام تلاش و کوشش خود را به کار گیرند.
خوشبختانه ما مسلمانان منبع عظیمی مثل قرآن مجید در دست داریم که مملوّ است از بحثهای عمیق اخلاقی که در هیچ منبع دینی دیگری در جهان یافت نمیشود.
گرچه مباحث اخلاقی قرآن از سوی مفسّران بزرگ و عالمان اسلامی بطور پراکنده مورد تفسیر قرار گرفته ولی تا آنجا که ما میدانیم کتابی به عنوان «اخلاق در قرآن» به سبک تفسیر موضوعی که این مسائل را به صورت جمعی و با استفاده از روش تفسیر موضوعی مورد توجّه قرار دهد، تألیف نیافته با آن که جای آن کاملاً خالی است.
لذا بر این شدیم که بعد از پایان دروه اوّل پیام قرآن که پیرامون معارف و عقاید اسلامی به سبک تفسیر موضوعی بحث میکرد، به سراغ بحث اخلاق اسلامی در قرآن مجید به عنوان دوره دوم پیام قرآن برویم.
بحمداللَّه این کار انجام شد و مجموعه این مباحث در دو مجلّد تهیّه شد که مجلّد اوّل در کلّیّات مسائل اخلاقی بحث میکند و اکنون در دسترس شماست ولی میتوان از آن به عنوان یک متن جامع درسی نیز استفاده کرد، و جلد دوم پیرامون جزئیّات مباحث اخلاقی و مصادیق آن بطور گسترده بحث میکند که بحمداللَّه قسمت عمده آن آماده برای چاپ است.
امیدواریم این گام دیگر در طریق استفاده از قرآن مجید در حلّ مشکلات زندگی انسانها، مورد قبول خداوند متعال و ذخیره یومالمعاد قرار گیرد و اگر کاستیهایی در آن است با تذکّر صاحبنظران تکمیل گردد.
والحمداللَّه ربّ العالمین
ربیع الاوّل 1419
تیرماه 1377