تربیت
Tarbiat.Org

یکصد و چهارده نکته نماز
حاج شیخ محسن قرائتی

پیام حضرت آیت الله خامنه‏ای رهبر معظم انقلاب اسلامی به سمینار اقامه نماز

بسم الله الرحمن الرحیم
تشکیل مجمعی از صاحبنظران برای قامه نماز یکی از شایسته‏ترین و ضروری‏ترین کارهائی است که باید در جمهوری اسلامی صورت می‏گرفت. زیرا بر پاداشتن نماز، نخستین ثمره و نشانه‏ی حکومت صالحان است. و در رتبه بعد از آن است که نوبت به زکوة بمثابه تنظیم مالی جامعه و ریشه کن کردن فقر، و نیز امر به معروف و نهی از منکر یعنی سوق دادن به نیکی‏ها و باز داشتن از بدیها می‏رسد. الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوة و اتو الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر... اقام نماز فقط این نیست که صالحان، خود نماز بگذارند، این چیزی نیست که بر تشکیل حکومت الهی متوقف باشد، بلکه باید این ستون دین در جامعه، به پا داشته شود و همه کس با رازها و اشاره‏های آن آشنا و از برکات آن برخوردار گردند، درخشش معنویت و صفای ذکر الهی همه آفاق جامعه را روشن و مصفا کند و تن‏ها و جانها با هم به نماز بشتابند و در پناه آن طمأنینه و استحکام یابند.
نماز، رکن اصلی دین است و باید اصلی‏ترین جایگاه را در زندگی مردم داشته باشد. حیات طیبه انسان در سایه حاکمیت دین خدا، وقتی حاصل خواهد شد که انسانها دل خود را با یاد خدا زنده نگهدارند و به کم آن بتوانند با همه جاذبه‏های شر و فساد مبارزه کنند و همه بتها را بشکنند و دست تطاول همه شیطانهای درونی و برنی را از وجود خود قطع کنند. این ذکر و حضور دائمی فقط به برکت نماز حاصل می‏شود. و نماز در حقیقت پشتوانه مستحکم و ذخیره تمام نشدنی در مبارزه‏ئی است که آدمی با شیطان نفس خود که او را به پستی و زبونی می‏کشد، و شیطانهای قدرت که بازرو زور، او را وادار به ذلت و تسلیم می‏کنند، همیشه و در همه حال دارد.
هیچ وسیله‏ئی مستحکمتر و دائمی‏تر از نماز برای ارتباط میان انسان با خدا نیست، مبتدی‏ترین انسانها رابطه خود با خدا را بوسیله نماز آغاز می‏کنند.
برجسته‏ترین اولیاء خدا نیز، بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز می‏جوید. این گنجینه ذکر و راز را هرگز پایانی نیست و هر که با آن بیشتر آشنا شود جلوه و درخشش بیشتری در آن می‏یابد....
کلمات و اذکار نماز، هر یک خلاصه‏ئی است که به بخشی از معارف دین اشاره می‏کند و بطور مکرر و پی در پی آن را به یاد نمازگزار می‏آورد.
نمازی که با تدبر در معانی، و بدون سهو و غفلت گزارده شود، انسان را روز بروز با معارف الهی آشناتر و به آن دلبسته‏تر می‏سازد.
نورانیت نماز، و رازها و رمزهای آن و درسهائی که در آن گنجانیده شده، و اثر آن در ساختن فرد و جامعه چندان نیست که بشود در مقالی کوتاه از آن سخن گفت بلکه چنان نیست که بیخبری چون من بتواند از اعماق آن خبری آورد....
آنچه من با قلم قاصر و معرفت ناچیز خود میگویم آن است که مردم ما و جامعه ما، و بخصوص جوانان ما که اکنون بار امانت سنگینی را بر دوش گرفته‏اند باید نماز را منبع قدرتی لایزال بدانند و در برابر جبهه‏ئی که امروز پیش روی ماست، ما را به تکیه‏گاه مستحکم ذکر خدا و امید و اعتماد به او، بیش از همیشه و بیش از همه، محتاج می‏سازد، و نماز آن سرچشمه جوشانی است که این امید و اعتماد و قدرت معنوی را به ما میبخشد.
نماز با حضور و با توجه، نمازی که از یاد و ذکر سرشار است، نمازی که آدمی در آن با خدای خود سخن می‏گوید و به او دل می‏سپارد. نمازی که والاترین معارف اسلام را پیوسته به انسان می‏آموزد.
چنین نمازی انسان را از پوچی و بی‏هدفی و ضعف میرهاند و افق زندگی را در چشمش روشن می‏سازد و به او همت و اراده و هدف میبخشد، و دل او را از میل به کجروی و گناه و پستی نجات می‏دهد. از این رو است که نماز در همه حالات، حتی در میدان نبرد و در سخت‏ترین آزمایشهای زندگی، اولویت خود را از دست نمی‏دهد.
انسان همیشه به نماز، محتاج است، و در عرصه‏های خطر، محتاج‏تر.
حقیقت آن است که در کار معرفی نماز کوتاهی‏های زیادی شده است. و نتیجه آنکه نماز هنوز جایگاه شایسته خود را، حتی در نظام اسلامی ما، بدست نیاورده است. این مسؤلیت سنگین، بر دوش دانشوران و آشنایان به معارف اسلامی است که نماز را به همه بخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند، از کودک دبستانی تا پژوهشگر دوره‏های عالی، هر یک فراخور ذهن و معرفت خود، می‏توانند در راه شناختن نماز و رازهای آن قدم‏هائی بردارند، و با ناشناخته‏هائی آشنا شوند، حتی عرفای بزرگ نیز، برای سالکان وادی معرفت اسرار الصلوة نوشته و آموخته‏اند، یعنی اعماق این اقیانوس همچنان ناشناخته و پیمودنی است.
در جامعه‏ی ما فصل مهمی باید در معرفی نماز در همه سطوح گشوده شود.
رسانه‏ها و بخصوص صدا و سیما با شیوه‏های گوناگون نماز را معرفی و یادآوری کنند.
همه جا و همیشه در رادیو و تلویزیون، نماز در اولویت گذاشته شود، و شوق ایمان و عطش یاد خدا در دلها پدید آید. در کلاس‏های دروس دینی مدارس و دانشگاهها درس نماز جایگاه خود را باز یابد. و سخنان سنجیده و افکار بلند در بازشناسی نماز، فراهم و در معرض ذهن و دل دانشجویان و دانش‏آموزان گذاشته شود.
فلسفه نماز و تحلیل رازها و رمزهای آن، با زبان هنر در معرض دید همگان قرار گیرد تا هر کس بقدر ظرفیت خود از آن متمتع گردد، کتابها و جزوه‏ها در سطوح مختلف و از دیدگاه‏های گوناگون به وسیله محققان و عالمان به سلک تحریر در آید، و مایه کارهای هنری و ادبی گردد، فصلی نیز باید برای آسان کردن انجام نماز گشوده شود.
در همه مراکز عمومی: مدارس، دانشگاهها، کارخانه‏ها، سربازخانه‏ها، فرودگاهها، ایستگاههای قطار، ادارات دولتی و امثال آن، جایگاههای مناسبی برای نماز پیش‏بینی شود. مساجد و نمازخانه‏ها پاکیزه و مرتب و رغبت‏انگیز باشد. نماز در وقت فضیلت و به جماعت گزارده شود. در هر محیطی برجستگان و بزرگان آن بر دیگران پیشقدم شوند و عملاً اعتناء به نماز را به دیگران بیاموزانند و خلاصه در همه جا حرکت به سمت نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.
با این مقدمات، به خواست خداوند متعال و با توجهات وادعیه‏ی زاکیه‏ی حضرت ولی الله الاعظم روحی فداه کشور و جامعه ما به هدفهای والای نماز نزدیک می‏شود و از برکات آن بهره می‏گیرد.
در پایان لازم می‏دانم از فراهم آورندگان این مجمع و همه کسانیکه با وقوف بر اهمیت نماز، در راه اقامه آن تلاش می‏کنند، مخصوصاً از جناب حجةالاسلام آقای قرائتی که دلسوزانه و عاشقانه در این راه گام بر می‏دارند صمیمانه تشکر کنم و قبول حضرت حق تعالی را برای این کوششها مخلصانه مسئلت نمایم.
والسلام علیکم و رحمةالله
16/7/1370 سیدعلی خامنه‏ای