تربیت
Tarbiat.Org

زیارت جامعه کبیره (نغمه عاشقی)
محمد رحمتی شهرضا

فرق امام و پیغمبر

و اما فرق امام و پیغمبر. یک مقدمه‏ای می‏خواهد که اگر چه این مقدمه همه وقت این منبر را بگیرد می‏ارزد. من گاهی می‏گویم که بعضی از منبرهای بنده، مقدمه‏اش آن قدر مفصل می‏شود که مثل مقدمه ابن خلدون می‏شود. ولی. دلم می‏خواهد که ذهن هایمان آماده بشود؛ برای این که هدیه‏ای به صاحب امشب - که امام زمان (علیه السلام) باشد - تقدیم کنم؛ یک صلوات بفرستید.
تکرار می‏کنم که این مقدمه دقیق است و نتیجا اش دقیق‏تر. خیلی دقیق! یک وقتی من قرآن می‏خواندم رسیدم به این آیه که در سوره مبارکه رعد است انما انت منذر ولکل قوم هاد(39) خدایا این آیه چه می‏خواهد بگوید؟ پیغمبر تو بیم دهنده‏ای. هرامتی هم یک هدایت کننده‏ای دارد. چی‏می خواهد بگوید؟ مطلب مشکلی است. مراجعه کردم به احادیث از طریق شیعه چهار حدیث پیدا کردم. که می‏گویند: منذر رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) است. هادی، علی (علیه السلام) است. ما دیدیم چهار حدیث است از شیعه. به گفتم بروم به طرف سنی. ببینم چیزی پیدا می‏کنم؟ باور کنید تقریبا با نا امیدی می‏رفتم. ما در کارهای تحقیقی که انجام می‏دهیم. خب حالا خدا دستمان را بگیرد. حرفی می‏زنیم دنبال حرفمان می‏رویم. این همکرا ما است. یک چیزی بدست می‏آوریم. در اینجا خیلی با ناامیدی می‏رفتم. باور نمی‏کردم اهل تسنن در ذیل این آیه یک جیز قابل توجهی داشته باشد. رفتم بر خلاف تصور از شیعه، چهار تا پیدا کردم. از سنجیده تا حدیث پیدا کردم. هجده تا حدیث تمامش مسند. از طرق علمای حنفی پیدا کردم. یک عالمی حنفی مردم می‏گویند: حسکانی، حسکانی (40) صحیح است. عالم بسیار بزرگی بوده و برای همین سنی‏ها خیلی صدایش را در نیاوردند. اسمش در بعضی تذکره‏ها آمده است. ولی آن چنان که شاید و باید از او تجلیل نشده است. مثل این که مذاق تشیح داشته، نه این که شیعه باشد. شیعه مذاق بوده است. به این جور آدمها می‏گویند: سنی متشیع. این کتابی نوشته بنام شواهد التنزیل(41) آقا! وقتی اسنادهای شواهد التنزیل را که آدم می‏خواند. می‏بیند چقدر زحمت کشیده. می‏گوید: اخبرنا فلان فلان کس به ما خبر داد. کجا؟ بداره بغداد از نیشابور بلند شده رفته به بغداد یک حدیث گرفته یا اخبرنا فلان بداره بخراسان(42) این عالم، زحمت زیادی را متحمل شده است. من دلم می‏خواست عظمتش را بفهمم. دیدم تذکره‏ها مهمل گذاشتند. آخر یک کتابی هست که در قرن هشتم تالیف شده است، به نام الدرر المضیئه فی طبقات الحنفیه. این نسخه بسیار کم یابی است. یک نفر به یک زحمتی از طریق افغانستان به ایران آورده بود. من رفتم و آن را از او خریدم. توجه فرمودند! الدرر المضیئه فی الطبقات الحنفیه آنجا شرح حال این عالم را پیدا کردم. دیدم آن می‏نویسد: حاکم حسکانی در زمان خود رئیس حنفی‏ها بوده، مرجعشان نبوده. این عالم هجده حدیث با اسناد آورده است. شما می‏دانید فرق اسناد با اسناد را. توضیح نمی‏دهم. خلاصه توجه کردید. هجده تا حدیث سنی می‏گوید که انما انت منذر ولکل قوم هاد(43) که مراد از منذر رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) و از هادی امیر المؤمنین (علیه السلام) است. خب تا اینجا پیش رفتیم. بد نشد. ولی مشکل بعدی مهم است. توجه فرمودید! مشکل بعدی این است که آیه روایت چی می‏خواهند بگویید؟این می‏خواهد بگوید - پیغمبر هادی نبوده؟ این را که نمی‏توانیم بگوییم. مطلب دقیقی است که آن شاء الله از دستمان نرود. در قرآن به پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب می‏کند: یا ایها النبی انا ارسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا و داعیا الی الله باذنه و سراجا منیرا(44) پیغمبر را چراغی است پرتو افشان. از طرفب و انک لتهدی الی صراط مستقیم(45) پیغمبر تو به سوی صراط مستقیم هدایت می‏کنی آن وقت بیایند، بگویند: تو هادی نیستی! آیه همچنین چیزی نمی‏خواهد بگوید. آیه یک چیزی لطیفی می‏خواهد. بگوید. پس ما زا قرآن می‏فهمیم به وضوح که پیغمبر نه تنها هادی است. بلکه آقا و بزرگ همه هدایت کنندگان است. سید انبیاء و سید اولیاء، من الاولین و الاخرین است.
اینجا علامه مجلسی رضوان الله علیه غوری کرده است. البته علامه مجلسی قدس سره یک قدری با فلاسفه مخالفت بوده است. این مذاقش معروف است. ولی مخالفت باانصافی بوده است. بعضی‏ها فلاسفه را می‏شویند و می‏گذارند کنار. اصلا می‏گویند حرفشان را نزنید. اما ایشان از آن مخالفین معتدل بوده است. مثلا اگر فیلسوفی یک حرفی خوبی زده است، آن را نقل می‏کند و می‏گوید: این طور هم گفته شده است. بنده دیدم که ایشان در جمع بندی این موضوع، مطلبی دارد و ملاصدرا هم به عنوان یک حکیم، یک مطلب دارد؛ باور بفرمائید که شاید دو، سه ساعت فکر کردم اما دیدم به هم باج نمی‏دهند. ایشان به عنوان یک محدث و یک فقه و مرحوم ملاصدرا به عنوان یک حکیم و فیلسوف حرفشان یکی است. یک مختصر فوق در تعبیر است.
این مقدمه را چیدم که این جمع بندی را برایتان بگویم. مطلب این شد: انما انت منذر. منذر چه کسی است؟ گفتیم: رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) است. و هادی امیر المؤمنین (علیه السلام) جهار حدیث از شیعه هجده حدیث از سنی پیدا کردیم که ولکل قوم ههاد هادی به امیر المؤمنین (علیه السلام) تفسیر شده است و هیچ شکی هم در این مطلب نیست. این یک مطلب.
مطلب دیگر این که گفتیم: این‏ها -نعوذ بالله - سلب هدایت از پیامبر نمی‏کند. پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سید الهادین است. پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای هدایت ما آمده است. پس سلب هدایت از پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نمی‏کند. آن سر جای خود محفوظ. از این طرف هم می‏گوید: هادی امیر المؤمنین (علیه السلام) است، آن شیعه این هم سنی مطلب واضح است. ولی فقط مشکل این جا است که چرا به آن گفته منذر و به این گفته هادی. این چرا از چراهایی است که خداوند، آن شاء الله به همه مان مرحمت کند.