گاهی کاری که بر خلاف شرع، و بر خلاف مصالح جامعه اسلامی است، به صورت کاری ساده و با انگیزه فردی و از روی جسارت، گستاخی و بی ادبی انجام میگیرد. و گاهی این خلاف شرع کار فردی و سادهای نیست، بلکه اقدامی پیچیده و حساب شده است، که کسانی آن را برنامه ریزی کردهاند. صرفاً چنین نیست که یک نفر گستاخی کرده و مرتکب گناهی در مقابل مردم شده است، بلکه نقشهای در کار است، کسانی آن را طراحی کردهاند که اسلام و نظام اسلامی شکست خورده، و کار آیی خود را از دست بدهد. مثلا میگویند آن قدر کارهای زشت انجام دهید که این گونه کارها برای مردم عادی شود. این را از قبل برنامه ریزی کردهاند و دیگر تنها مربوط به یک فسق علنی نیست. بلکه در این فرض برای این که انواع ضررهای ممکن را به جامعه اسلامی وارد کنند، چنین برنامه ریزی هایی را انجام دادهاند.
خوب، طبعاً کسانی که این کارها را انجام میدهند، علاقهای به اسلام ندارند؛ یا منافق هستند و اصلا از صمیم دل ایمانی ندارند، و یا به واسطه گرفتن پول از دیگران مزدور بیگانگان شدهاند، و به هر دلیلی که هست میخواهند حاکمیت اسلام را در جامعه از بین ببرند. در این صورت به روشهای گوناگون ضررهایی متوجه جامعه میشود، که باید با آنها مبارزه کرد. این ضررها ممکن است در قالب یک کار فرهنگی، اقتصادی، هنری یا اخلاقی و حتی ممکن است یک کار نظامی باشد. در این جا کار از وظیفه یک فرد، و از قالب یک امر به معروف و نهی از منکر ساده خارج شده، و انواع مبارزه واجب میشود. این دیگر از موارد امر به معروف و نهی از منکر هایی که تا به حال با آنها آشنا بودیم نیست و احکام و مسائل آن در رسالههای عملیه ننوشتهاند. اما این قبیل امر به معروف و نهی از منکرها مبارزه با تهاجم است و کار یک فرد نیست و با این روش ساده که به شخص خلافکار گفته شود نکن، نتیجه نمیدهد.
این تهاجم، کار پیچیده شیطانی، طراحی شده و نقشه دار است، و باید برای دفع آن متقابلا طراحی، فکر و سازماندهی کرد، و متناسب با آن کار طراحی را تهیه کرد که از این خیانت جلوگیری شود. ممکن است این تهاجم در قالب یک اقدام اقتصادی باشد. داستان تنباکو و موارد مشابه دیگر را همه شنیدهاید. مثالهای زیادی در این زمینه وجود دارد که حتی برخی از آنها دارای پیچیدگی خاصی است که فقط اهل فن میتوانند آن توطئهها را بفهمند. مثلا یکی از توطئههایی که از طریق آن این روزها دشمنان اسلام میخواهند ضرر اقتصادی به مسلمانان وارد کنند، پایین آوردن قیمت نفت است. این کار سادهای نیست که من و شما بفهمیم چه خیانتی است و چگونه باید با آن مقابله کرد. این منکر اجتماعی، اقتصادی برنامه ریزی و طراحی شده با نقشههای جهانی و بین المللی است. حتی یک کشور به تنهایی نمیتواند این منکر را مرتکب شود، بلکه شیاطین از کشورهای مختلف باید با یکدیگر هماهنگ باشند تا بتوانند چنین ضرری را به مسلمانان بزنند. برای این که نفت بشکهای سی دلار مسلمانها به هشت دلار برسد، شیاطین از کشورهای مختلف چه کارهایی انجام دادند! این منکری ضرری است که به همه مردم یک کشور بلکه به همه مسلمانان جهان وارد میشود و باید با آن مقابله کرد. زیرا با انجام این منکر برتری کفار بر مسلمانان و بر بازار آنها تثبیت میشود. و لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلا،(135) خدا هیچ وقت اجازه نمیدهد که کافر بر مسلمان تحمیل کند.
در مورد این گونه منکرات باید مسلمانان به صورت دسته جمعی تصمیم بگیرند. البته نه یک تصمیم ساده، نهی از منکرهایی از این قبیل احتیاج به طراحی و بررسیهای علمی دارد. باید دید از چه راه هایی میشود با این توطئه دشمن مبارزه کرد؟ برای یافتن راه حل مناسب باید متخصصان ویژه مدتها فکر، بررسی و طراحی کنند، تا نقشه مؤثری را تهیه نمایند. زمانی که راه حل مناسب برای مقابله با این منکر پیچیده پیدا شد، باید همه مسلمانها برای اجرای آن به این نقشه عمل کنند. گاهی ممکن است راه حل، تحریم اقتصادی یک کالا باشد. مثلا بگویند اجناس آمریکایی را نخرید. بر همه مسلمانها واجب میشود که این فرمان را اطاعت کنند. خرید جنس آمریکایی حرام میشود. ولو همان جنس را باید از کشور دیگری با دو برابر قیمت خرید. اما به خاطر مقابله با توطئه خائنان دشمن که ضرر آن به همه مسلمانها وارد میشود، عمل به این تحریم به عنوان نهی از منکر بر همه مسلمانها واجب میشود. در جامعه اسلامی نهی از منکر تا این حد نیز گسترش پیدا میکند. گسترش نهی از منکر در مسائل نظامی خیلی روشنتر است. زیرا دشمن دسیسههایی میکند تا در مرزها نفوذ کند، و یا عوامل نفوذی خود را به داخل بفرستد تا ترورهایی را انجام دهند، در ارتش و نیروهای نظامی عوامل نفوذی وارد کنند. و هزاران مسائل پیچیدهای که متخصصان باید آنها را بررسی کنند.
به هر حال در جامعه باید با گناه مقابله شود، و یگانه راه مقابله با آن این نیست که من به تنهایی تصمیم بگیرم. بلکه واجب است در درجه اول متخصصان با یکدیگر مشورت کرده، طراحی تهیه کنند، بعد دستور اجرای آن طرح از طرف دولت اسلامی به مردم ابلاغ شود. در این جا عمل به این طرح بر همه مردم واجب است. وجوب عمل به این طرح هم به خاطر نهی از منکر و هم به جهت اطاعت از دولت اسلامی است که به معنی اطاعت از ولی امر مسلمین میباشد.
فرض دیگری که میتوان تصور کرد این است که، ولی امر مسلمین یا دولت اسلامی، در منطقهای وجود ندارد. فرض کنید در کشوری که الان در آن دولت اسلامی وجود ندارد، یا دولت اسلامی حاکم است، اما در مورد این مساله به هر دلیل نمیتواند کاری انجام دهد. در این فرض که دولت اسلامی وجود دارد، اما، نمیتواند جلوی دسیسه اقتصادی دشمن را بگیرد، تکلیف مشکلتر است. من نمیخواهم خیلی چیزها را باز کنم. عدهای پول پرست، با تبلیغات، با در دست گرفتن سرچشمههای اقتصادی و تجاری، معادن و چیزهای دیگر در داخل کشور دسیسه میکنند و دولت را در مقابل عمل انجام شده قرار میدهند. یا حتی در پستهای دولتی نفوذ میکنند، وزیر یا شورایی که باید در موردی تصمیم بگیرد، از عناصری هستند که برای اسلام دل نمیسوزانند، بلکه به فکر منافع شخصی خود هستند. اگر چنین وضعی پیش آمد که دسیسهای علیه اقتصاد، یا علیه مصالح کشور اسلامی، یک شهر یا یک منطقه صورت گرفت، اگر خود مردم بتوانند برای مبارزه با دسیسههای دشمنان برنامه ریزی کنند، بر آنها واجب است که این کار را انجام دهند. در این جا بحث آدم کشی مطرح نیست، صحبت این است که تصمیم گرفته شود با این توطئه مقابله شود، دشمن را به زانو در آورد، و نقشه او را نقش بر آب کرد. زیرا دولت اسلامی به هر دلیل نمیتواند برنامهای را برای خنثی کردن توطئه اعمال کند. حال، یا از دسیسهها خبر ندارد، یا از توطئه اطلاع دارد ولی نمیتواند علیه آن اقدامی انجام دهد.
شکل دیگری هم محتمل است و آن این که دولت اسلامی با توجه به این که در جریان دسیسههای دشمنان هست و میتواند با آنها مقابله کند، اما اقدامی نمیکند. در چنین شرایطی واجب است که خود مردم برای رفع خطر از جامعه اسلامی اقدام کنند، طرحی بریزند و برای اجرای آن تصمیم بگیرند. این دیگر تعرض به جان و مال و ناموس مردم نیست. این اقدام مردم ممکن است موقتاً یک ضرر اقتصادی برای جامعه در بر داشته باشد، ولی این ضرر بعداً جبران خواهد شد. به هر حال این یک واجب است، اما متاسفانه این گونه موارد را درست بررسی نکرده، و جوانب آن را به طور کامل موشکافی نکردهایم و فقط به همان مسائل ساده فردی اکتفا کردهایم.
پس هر گاه خطری در یکی از زمینههای زندگی جامعه اسلامی از ناحیه دشمنان خارجی یا داخلی، متوجه جامعه اسلامی شد، بر مردم مسلمان واجب است که با استفاده از علم عالمان و متخصصان خود و تجربه صاحب تجربهها، تصمیم قطعی برای مقابله با آن خطر بگیرند و نقشههای دشمن را خنثی کنند.