تربیت
Tarbiat.Org

آذرخشی دیگر در آسمان کربلا
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

چرا باید حادثه عاشورا را گرامی بداریم؟

چرا باید خاطره حادثه‏ای را که 1360 سال پیش اتفاق افتاده است، زنده کرد و مراسمی به یاد آن خاطره برگزار کرد؟ این رویداد جریانی تاریخی بوده است که زمان آن گذشته است؛ تلخ یا شیرین، هر چه بوده است آثار آن تمام شده است. چرا باید بعد از گذشت نزدیک به چهارده قرن، یاد آن جریان و آن حادثه را زنده نگه داریم و مراسمی برای آن بر پا داریم؟
پاسخ این سؤال، چندان مشکل نیست. برای این که به سادگی می‏توان به هر نوجوانی تفهیم کرد که حوادث گذشته هر جامعه می‏تواند در سرنوشت و آینده آن جامعه آثار عظیمی داشته باشد. تجدید آن خاطره‏ها در واقع نوعی بازنگری و بازسازی آن حادثه است، تا مردم از آن جریان استفاده کنند. اگر حادثه مفیدی بوده است و در جای خود منشا آثار و برکاتی به شمار می‏رفته است، بازنگری و باز سازی آن نیز می‏تواند مراتبی از آن برکات را داشته باشد.
علاوه بر این، در همه جوامع انسانی مرسوم است که به نوعی، از حوادث گذشته خود یاد می‏کنند؛ آن‏ها را بزرگ شمرده و به آن‏ها احترام می‏گذارند. خواه مربوط به اشخاصی باشد که در پیشرفت جامعه خود مؤثر بوده‏اند، نظیر دانشمندان و مخترعان، و خواه مربوط به کسانی باشد که از جنبه سیاسی و اجتماعی، در رهایی ملت خود نقش مؤثری داشته‏اند و قهرمان ملی بوده‏اند. همه عقلای عالم برای این گونه شخصیت‏ها آیین‏های بزرگداشتی را منظور می‏کنند. این کار بر اساس یکی از مقدس‏ترین خواسته‏های فطری است که خدا در نهاد همه انسانها قرار داده است، و از آن به حس حق‏شناسی تعبیر می‏کنیم. لذا این خواسته فطری همه انسان‏ها است که در برابر کسانی که به آن‏ها خدمت کرده‏اند حق‏شناسی و شکر گذاری کنند، آنان را به خاطر داشته باشند و به ایشان احترام بگذراند. علاوه بر این، یاد آن خاطره‏ها، در صورتی که در سعادت جامعه تاثیری داشته، می‏تواند عامل مؤثر دیگری را در زمان بیان خاطره‏ها بیافریند. در این صورت، گویا خود آن حادثه تجدید می‏شود.
از آن جا که معتقدیم حادثه عاشورا حادثه عظیمی در تاریخ بوده است، و نقش تعیین کننده‏ای در سعادت مسلمان‏ها و روشن شدن راه هدایت مردم داشته است، این حادثه در نظر ما بسیار ارزشمند است. لذا بزرگ داشت و بازسازی این حادثه و به خاطر آوردن آن، موجب می‏گردد تا بتوانیم از برکات آن در جامعه امروز نیز استفاده کنیم. این جواب را به طور کلی می‏توان در مقابل سؤال نوجوان‏ها ارائه داد و آنان را قانع کرد که زنده نگه داشتن بعضی از خاطره‏ها و بازسازی برخی از حوادث که در گذشته اتفاق افتاده است، کار عاقلانه‏ای است، و ممکن است منافع و مصالحی را برای جامعه تامین کند. همان طور که اصل آن حادثه تاثیر مفیدی در جامعه آن روز داشته، تجدید خاطره و بازسازی آن نیز می‏تواند آثاری متناسب با خود داشته باشد. این سؤال اول که چرا باید یاد عاشورا را زنده نگه بداریم؟