در بحث گذشته دنیا را با آخرت مقایسه کرده گفتیم: چون انسان طالب زندگی پایدار است، خدای متعال وی را برای دستیابی به این مطلوب و پیدا کردن این گمشده، راهنمایی میکند و به وی میآموزد که زندگی آخرت پایدارتر است. اکنون باید توجه کرد که در این مقایسه، بعد عمق و شدت و کیفیت لذت نیز باید ملحوظ شود که بدین لحاظ نیز لذتها و سعادتهای اخروی در مقایسه با لذتهای سطحی و ناچیز دنیوی بهتر و ارجمندترند.
بنابراین در این مقایسه و ارزیابی، دو معیار برای ترجیح یک لذت بر لذت دیگر وجود دارد که عبارتند از: کیفیت و دوام. و بر اساس آیه شریف که میگوید:
و الاخره خیر و ابقی. و جهان دیگر بهتر و پایدارتر است.
بر اساس هر دو معیار نامبرده، لذات انسان در زندگی اخرویاش رجحان و مزیت دارد.
انسان فطرتا لذت یکساله را بر لذت یک ساعته ترجیح میدهد، حال اگر فرض کنیم دو لذت از نظر زمان مساوی باشند ولی از نظر کیفیت و شدت و ضعف متفاوت و یا یکی توام با درد و رنج باشد و دیگری خالص و بیشائبه، طبعا، انسان لذت شدیدتر و قویتر را بر لذت ضعیفتر و سطحیتر و لذت خالص و بیدرد و رنج را بر لذت آمیخته با آن، ترجیح میدهد.
به نظر میرسد واژه خیر در اینگونه آیات اشاره به همین شدت بیشتر و کیفیت بالاتر و خلوص آن از آلام و رنجهاست. بنابراین، آیه فوق و آیات مشابه آن با همه ایجاز و کوتاهی به همه معیارهای گزینش و ترجیح، اشاره کردهاند.