تربیت
Tarbiat.Org

شرح صد کلمه قصار از امام علی علیه السلام
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

کلمه 78:

متن حدیث :
المرء مخبوء تحت لسانه.(225)
ترجمه :
(یعنی)
مرد پنهاست در زیر زبان خویشتن - قیمت و قدرش ندانی تا نیاید در سخن
و از اینجاست که نیز فرموده: تکلموا تعرفوا.(226) یعنی: تکلم کنید تا شناخته شوید.(227)
تا مرد سخن نگفته باشد - عیب و هنرش نهفته باشد
هر بیشه گمان مبر که خالی است - شاید که پلنگ خفته باشد
لکن بدان ایعزیز من که فضیلت سخن برای دانا و عاقل است نه برای نادان جاهل:
کمال است در نفس انسان سخن - تو خود را بگفتار رسوا مکن
تراخامشی ایخداوند هوش - وقار است و نا اهل را پرده‏پوش
اگر عالمی هیبت خود مبر - و گر جاهلی پرده خود مدر
بدهقان نادان چه خوش گفت زن - بدانش سخن گوی یا دم مزن
شیخ سعدی گوید: نادان را به از خاموشی نیست و اگر این مصلحت بدانستی نادان نبودی.
چون نداری کمال و فضل آن به - که زبان در دهان نگه داری
آدمی را زبان فضیحت کرد - جوز بیمغز را سبکباری
قال رسول صلی الله علیه و آله: رحم الله عبداً قال خیراً فغنم اوسکت عن سوء فسلم.(228)
یعنی خدا رحمت کند بنده را که خوب بگوید و غنیمت ببرد یا ساکت شود از بدی و سالم بماند.