اولین اقدام حضرت در مدینه ساختن مسجد بود. مرکز عبادت، وحدت، مشورت و خدمت و قضاوت، تصمیمگیریهای کلان، محوریت مسجد و نماز در سیره تمام انبیا به چشم میخورد. خداوند اولین نقطه خشکی را کعبه و سپس زمین را از زیر آن گسترش داد.
در ساختن مسجد خود پیامبر کار میکرد و برای شرکت زنان مسلمان وقتی را تعیین کرده بود که به جای مردان، زنان کارگری کنند.
و بدینوسیله همه در بنای مسجد شریک باشند. مسجدی که با ده پایه از ده تنه درخت خرما بنا شد و دنیا را لرزاند.
یک سیره علمی دیگر، طرح برادری است و ما آیه دهم سوره حجرات را که پیرامون این طرح است از تفسیر نور در اینجا بیان میکنیم.
انما المومنون اخوه فاصلحوا بین اخویکم و اتقوا الله لعلکم ترحمون
همانا مؤمنان با یکدیگر برادرند، پس میان برادران خود، (در صورت اختلاف و نزاع) صلح و آشتی برقرار کنید و از خدا پروا کنید تا مورد رحمت قرار گیرید.
این آیه، رابطهی مؤمنان با یکدیگر را همچون رابطهی دو برادر دانسته که در این تعبیر نکاتی نهفته است، از جمله:
الف: دوستی دو برادر، عمیق و پایدار است.
ب: دوستی دو برادر، متقابل است، نه یک سویه.
ج: دوستی دو برادر، بر اساس فطرت و طبیعت است، نه جاذبههای مادی و دنیوی.
د: دو برادر در برابر بیگانه، یگانهاند و بازوی یکدیگر.
ه: اصل و ریشه دو برادر یکی است.
و: توجه به برادری مایه گذاشت و چشم پوشی است.
ز: در شادی او شاد و در غم او غمگین است.
امروزه برای اظهار علاقه، کلمات رفیق، دوست، هم شهری و هم وطن بکار میرود، اما اسلام کلمه برادر را بکار برده که عمیقترین واژه هاست.
در حدیث، دو برادر دینی به دو دست تشبیه شدهاند که یکدیگر را شتشوی میدهند.(213)
در این آیه و آیهی قبل، سه بار فرمان اصلحوا تکرار شده که نشانهی توجه اسلام به برقراری صلح و دوستی میان افراد جامعه است.
در آیه قبل فرمود: فاصلحوا... و اقسطوا به عدالت، صلح برقرار کنید و این آیه میفرماید: فاصلحوا... و اتقوا در برقراری صلح، از خدا بترسید، اگر شما را به عنوان میانجی پذیرفتند، خدا در نظر بگیرید و حکم دهید، نه آنکه اصلاح شما، مایهی ظلم و ستم به یکی از طرفین گردد.