به گوشهای از امتیازات معجزه جاودان الهی، قرآن، اشاره میشود:
1 - گنجاندن معارفی بلند در کلماتی کوتاه: مثلا در مورد زن و مرد تعبیر میکند، هن لباس لکم و أنتم لباس لهن زنان لباس شما و شما لباس آنها هستید. برای بیان سستی قدرتهای غیر الهی، آنها را به خانه عنکبوت تشبیه میکند. و یا اینکه از آفریدن یک پشه آنان را ناتوان میداند. لن یخلقوا ذبابا
2 - شیرینی کلام و نفوذ: هزار بار هم خوانده شود کهنه نمیشود، بلکه هر بار نکتهای به دست میآید.
3 - آهنگ و موسیقی کلام: طنین و آهنگ کلمات آن، مخصوص است و اگر آیهای از قرآن در میان سخنان هر عرب زبان، یا در میان روایات باشد، مشخص است.
4 - جامعیت قرآن: از برهان تا مثل، از دنیا تا آخرت و نیز مسائل خانوادگی، حقوقی، سیاسی، نظامی، اخلاقی، تاریخی و... را در بر دارد.
5 - واقع گرایی: محتوای آن مبتنی بر حدس و گمان نیست. حتی داستانهایش مستند و واقعی است.
6 - همه گیر و جهانی: مردم در هر سطح و هر کجا باشند، از آن بهره میبرند.
7 - ابدی: هر چه از عمر بشر و علوم میگذرد، اسرار بیشتر از قرآن کشف میشود.
8 - رشد فزاینده: با داشتن بیشترین دشمن و ضربات فراوان، بیشترین رشد را در طول عمر خود داشته است.
9 - معجزهای در دست: این معجزه در دست همه است و از نوع سخن و کلمه است که در اختیار همه است.
10 - هم معجزه و هم کتاب دستور و قانون است.
11 - از فردی درس نخوانده و در منطقهای محروم از سواد است.
12 - چیزی به آن افزوده یا از آن کاسته نشده است و مصون از تحریف است.
اهمیت قرآن و تدبر در آن کسی که در آیات قرآن تدبر نکند سزاوار تحقیر الهی است. أفلا یتدبرون القرآن أم علی قلوب أقفالها (محمد، 24).
عالم ربانی کسی است که سروکارش با تحصیل و تدریس قرآن باشد... کونوا ربانیین بما کنتم تعلمون الکتاب و بما کنتم تدرسون (آل عمران، 79.)
کتاب آسمانی را باید با جدیت گرفت. خذ الکتاب بقوه (مریم، 12).
کسانی که قرآن را مهجور کردند، در قیامت مورد شکایت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) قرار میگیرند. و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا (1)
امام سجاد (علیه السلام) فرمود: اگر قرآن داشته باشم و تنها باشم احساس غربت نمیکنم. لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشت بعد ان یکون القرآن معی حضرت علی (علیه السلام) فرمود: قرآن دریایی است که هیچ کس به قعر آن نمیرسد بحرا لا یدرک قعره
و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا؛(2279) پیامبر (در روز قیامت از روی شکایت) میگوید: پروردگارا! قوم من این قرآن را رها کردند.
این آیه، از گلایه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) سخن میگوید و آن حضرت چون رحمه للعالمین است نفرین نمیکند. امام رضا (علیه السلام) فرمود: دلیل آن که در نماز، قرآن میخوانیم آن است که قرآن از مهجوریت خارج شود. (تفسیر نور الثقلین). در روایات آمده است: هر روز پنجاه آیه از قرآن را بخوانید و هدفتان رسیدن به آخر سوره نباشد، آرام بخوانید و دل خود را با تلاوت قرآن تکان دهید و هرگاه فتنهها همچون شب تاریک به شما هجوم آوردند، به قرآن پناه برید. (تفسیر نور الثقلین).
اقرار بعضی بزرگان درباره مهجوریت قرآن
الف: ملاصدرا (رحمه الله) در مقدمه تفسیر سوره واقعه میگوید: بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم تا آنجا که گمان کردم کسی هستم، ولی همین که کمی بصیرتم باز شد، خودم را از علوم واقعی خالی دیدم. در آخر عمر به فکر رفتم که به سراغ تدبر در قرآن و روایات محمد و آل محمد: بروم. یقین کردم که کارم بیاساس بوده است، زیرا در طول عمرم به جای نور در سایه ایستاده بودم. از غصه جانم آتش گرفت، تا رحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبر در قرآن کردم، در خانه وحی را کوبیدم، درها باز شد و پردهها کنار رفت و دیدم فرشتگان به من میگویند: سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین.
ب: فیض کاشانی (رحمه الله) میگوید: کتابها و رسالهها نوشتم، تحقیقاتی کردم، ولی در هیچ یک از علوم دوائی برای دردم و آبی برای عطشم نیافتم، بر خود ترسیدم و به سوی خدا فرار و انابه کردم تا خداوند مرا از طریق تعمق در قرآن و حدیث هدایت کرد. (رساله الانصاف).
ج: امام خمینی (رحمه الله) در گفتاری از اینکه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نکرده، تأسف میخورد و به حوزهها و دانشگاهها سفارش میکند که قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همه رشتهها، مقصد اعلی قرار دهند تا مبادا در آخر عمر بر ایام جوانی تأسف بخورند. (صحیفه نور، ج 20، ص 20).