تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف‏ جلد 1
محمد رحمتی شهرضا

دقت در حقوق‏

از شیخ شهید (رحمه الله) نقل شده که احمد بن ابی الحواری گفت: آرزو کردم که ابوسلیمان دارانی(1167) را در خواب ببینم تا آنکه بعد از یک سال او را در خواب دیدم. گفتم به او یا معلم! حق تعالی با تو چه کرد؟ گفت: ای احمد یک وقتی از باب صغیر آمدم، دیدم شتری از درمنه (و آن گیاهی است)، پس من یک چوب از آن گرفتم، نمی‏دانم که با آن خلال کردم یا آنکه در دندان کردم و دور افکندم، الحال مدت یکسال است که من مبتلا به حساب آن هستم، مؤلف (مرحوم شیخ عباس قمی (رحمه الله)) گوید که این حکایت استبعاد ندارد، بلکه آن را تصدیق می‏کند آیه شریفه: یابنی انها ان تکن مثقال حبه من خردل فتکن فی صخره أو فی السموات أو فی الأرض یأت بها الله؛(1168) [حضرت لقمان به فرزندش: ]پسرم! اگر به اندازه سنگینی دانه خردلی (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگی یا در (گوشه‏ای از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت برای حساب) می‏آورد؛ خداوند دقیق و آگاه است!
و قول امیرالمؤمنین (علیه السلام) در یکی از خطبه‏های خود که فرمود: ألیست النفوس عن مثقال حبه من خردل مسؤوله؟(1169) یعنی آیا نیست که از نفوس، از هم وزن یک دانه خردل سؤال خواهد شد؟ و در کاغذی که به محمد بن ابی‏بکر نوشته فرمود: و اعلموا عبادالله ان الله عزوجل سائلکم عن الصغیر من عملکم و الکبیر؛(1170) و بدانید ای بندگان خدا که خداوند عزوجل سؤال خواهد کرد از شما از هر کوچک و بزرگ از عمل شما.(1171)