یکی دیگر از عوامل شتابزدگی، جهل و نادانی و سفاهت است؛ زیرا افراد جاهل و نادان اغلب گرفتار اوهام و پندارهای غلط هستند و به گمان این که مقدّمات کار فراهم است، خود را در گرداب حوادث میافکنند و با ناکامی و شکست رو به رو میشوند، در حالی که هوشیاران آگاه، تمام جوانب کار را مورد بررسی قرار میدهند و با حزم و دوراندیشی و دور از هرگونه شتابزدگی، برنامهریزی میکنند و مطمئناً پیروز میشوند. امیرمؤمنان علی علیه السّلام میفرمایند: من الحمق ألعجلة قبل الامکان؛ عجله کردن قبل از فراهم شدن امکانات (انجام کار)، از حماقت است.(737)