راه دیگر پیشگیری و درمان غفلت تفکر و اندیشه است. هرگاه انسان به کارهای خوب و آثار مثبت آن و همچنین به کارهای بد و نتایج سوء آن بیندیشد، امواج ظلمانی غفلت از روح و جانش دور میشود.
روزی پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم خطاب به ابوذر فرمودند: یا أباذر! همّ بالحسنة و ان لم تعملها لکی لاتکتب من الغافلین؛ ای ابوذر تصمیم به کارهاب نیک بگیر، هر چند توفیق عمل به آن برای تو حاصل نشود تا در زمره غافلان نوشته نشوی.(571)
فکر مرگ و پایان زندگی از جمله افکاری است که در زدودن زنگار غفلت از آینه روح آدمی بسیار مؤثّر است؛ مخصوصاً اگر هنگام عبور از آرامگاه مُردگان، این شعر یا مانند آن را با خود زمزمه کند:
هر که باشی و به هر جا برسی - آخرین منزل هستی این است
این فکر و اندیشه به یقین جلوی سرچشمههای اصلی غفلت را که هواپرستی و خودخواهی و فزونطلبی است، میگیرد.
امیرمؤمنان علی علیه السّلام در یکی از وصایای خویش به فرزندش امام حسین علیه السّلام فرمودند: أی بنیّ الفکرة تورث نوراً و الغفلة ظلمة ای فرزندم! تفکّر، نورانیّت میبخشد و غفلت ظلمت و تاریکی.(572)