این صفت رذیله آثار نامطلوب بسیار زیادی در سراسر زندگی انسانها دارد و به یقین یکی از عوامل قطعی شکست و زبونی و ذلّت است.
ملّتهای بسیاری را در طول تاریخ میشناسیم که با داشتن عِدّه و عُدّه فراوان سالها گرفتار زبونی و اسارت بودند، ولی به محض اینکه رهبری شجاع و فرماندهی باشهامت پیدا کردند تمام توان آنها بسیج شد و به سرعت عقبماندگی هود را جبران کردند و به اوج عزّت و عظمت رسیدند.
شجاعت پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم به هنگام هجرت و در میدان بدر و اُحد، و در میدان احزاب و در سایر غزوات یکی از مهمترین عوامل پیروزی و پیشرفت سریع اسلام بود.
به همین دلیل در احادیث اسلامی از امام علی علیه السّلام آمده است که فرمود: الشّجاعة عزّ حاضر و الجُبن ذلّ ظاهر؛ شجاعت عزّت حاضر است و جُبن ذلّت آشکار!
و در جای دیگر فرمود: الشّجاعة نصرة حاضرة و فضیلة ظاهرة؛ شجاعت یاری حاضر و فضیلت آشکار است.(360)
یکی دیگر از آثار منفی این رذیله اخلاقی این است که انسان را از کارهای بزرگ بازمیدارد، زیرا کارهای بزرگ همیشه با مشکلات بزرگ رو به روست، و انسانهایی را میطلبد که بتوانند از سدّ مشکلات عبور کنند، و این کار از افراد ترسو ساخته نیست.
بنابراین چنین افرادی به فرض که در زندگی توفیقی نصیبشان شود ناچیز و محدود خواهد بود، و هرگز نمیتوانند دست به کارهای مهمّ اجتماعی خواه جنبه انقلابی داشته باشد یا اصلاحی بزنند!
این مسئله تا آنجا پیش میرود که در اسلام از مشورت مدیران موفّق، جامعه در کارهای مهم با افراد جُبان و ترسو نهی شده است، چرا که آنها همیشه آیه یأس میخوانند و مدیران را از انجام کارهای مهم بازمیدارند!
امیرمؤمنان علی علیه السّلام به مالکاشتر دستور داد که افراد ترسو را در شورای خود نپذیرد، چرا که آنها سبب تضعیف او میشوند، لاتدخلنّ فی مشورتک... جباناً یضعّفک عن الأمور.(361)
و در جای دیگر آمده است: و یعظّم علیک ما لیس بعظیم؛ و موضوعات کوچک را در نظر تو بزرگ نشان میدهند.