در این عصر، عزاداری برای امام حسین علیه السلام اختصاص به ایران ندارد؛ بلکه در دورترین نقاط جهان نیز در ایام محرم و صفر و به خصوص روز عاشورا، مراسمی شبیه آنچه در ایران صورت میگیرد، برگزار میشود. در شهر نیویورک - که یکی از بزرگترین شهرهای دنیای غرب است - شیعیان پاکستانی، ایرانی، عراقی، لبنانی و بعضی از کشورهای دیگر، در روز عاشورا دستههای سینهزنی راه میاندازند؛ به گونهای که توجه مردم را به خود جلب میکنند وبزرگترین خیابان این شهر، پر از جمعیت میشود و رفت و آمد در آن با مشکل مواجه میگردد.
افزون بر شیعیان، در بسیاری کشورها و مناطق سنینشین در ایام عاشورا، چنین مراسمی برگزار میشود؛ یا اینکه آنان در مجالس عزاداری شیعیان شرکت میجویند؛ چنان که بسیاری از مسلمانان سنی مذهب در هندوستان - که شمار مسلمانان آن، دو برابر کل جمعیت ایران است - و همچنین مسلمانان بنگلادش و پاکستان، در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام حضور مییابند. آنان با استناد به آیه قل لا أسلکم علیه أجرا إلا المودة فی القربی،(23) مودت و محبت به ذویالقربی و اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و اله را بر خود واجب میدانند و برای ادای اجر رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله، شرکت در مراسم عزاداری و سوگواری فرزندش امام حسین علیه السلام را بر خود لازم میشمارند. گذشته از اینها، بتپرستانی که در سرزمین هند زندگی میکنند و اعتقادی به شریعت اسلام ندارند، به سبب برکاتی که از عزاداری سیدالشهدا علیه السلام دیدهاند، خودشان جداگانه مراسم عزاداری برپا میکنند و نذورات فراوانی به این کار اختصاص میدهند.
بنابراین میتوان گفت هیچ واقعهای در عالم، بر ملل مختلف، این گونه تأثیر نگذاشته است. این واقعه پس از گذشت نزدیکه به چهارده قرن، طراوت و تازگی خویش را حفظ کرده است و چنان با سوز و گداز عاشقانه مردم برگزار میشود که گویی حادثه کربلا هم امروز واقع شده است. شاید تنها مراسم عزاداری که بتوان آن را به لحاظ قدمت و سابقه با مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام مقایسه کرد، عزاداری مسیحیان در سالگرد به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی - علی نبینا و آله و علیه السلام - در فصل بهار است؛ زیرا طبق عقیده مسیحیان، آن حضرت به صلیب کشیده و دفن شد، و ایشان پس از سه روز، از قبر بیرون آمده و به آسمان رفته است؛ در حالی که ما مسلمانان معتقدیم چنین اتفاقی رخ نداده است؛ زیرا قرآن میفرماید:
و ما قتلوه و ما صلبوه ولکن شبه لهم؛(24) او (عیسی علیه السلام) را نکشتند و او را به دار نکشیدند، بلکه امر بر آنان مشتبه شد.
هر ساله مسیحیان در سالگرد این واقعه، مراسم عزاداری برپا کرده، در این مراسم، لباس مشکی میپوشند و شمع روشن میکنند و سرودهای مذهبی را به آرامی میخوانند.(25) اما با وجود سابقه دو هزار ساله این مراسم، باز هم عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام با این مراسم قابل مقایسه نیست. شیعیان در طول تاریخ برای برپایی عزاداری امام حسین علیه السلام و زیارت قبر آن حضرت فداکاریهای بسیار کردهاند. در بعضی دورههای گذشته، زیارت امام حسین علیه السلام به آسانی برای شیعیان میسر نبود و مأموران دولتهای اموی و عباسی درباره زیارت قبر آن حضرت بسیار سختگیری میکردند. از این روی، روایاتی درباره ثواب زیارت امام حسین علیه السلام در حال خوف و ترس از ائمه اطهار علیهم السلام صادر شده است.(26) به خصوص در زمان متوکل عباسی، سختگیری چنان شدید بود که کسی جرئت نداشت به حرم امام حسین علیه السلام نزدیک شود. سرانجام به دستور متوکل قبر آن حضرت را خراب کردند و بر آن آب بستند و زمینش را شخم زدند تا بتوانند به کلی آثار قبر شریف را محو کنند و خاطره آن را از یادها ببرند،(27) ولی شیعیان برای زیارت قبر شریف آن حضرت، از هیچگونه جانبازی و فداکاری فروگذاری نکردند. اگر واقعه کربلا، از جهاتی، با وقایع دیگر تاریخ شباهت داشته باشد، به طور قطع، از این جهت با سایر واقعههای تاریخی قابل قیاس نیست.