تربیت
Tarbiat.Org

خانه

توتیای دیدگان زندگانی خاتم پیامبران (صلی الله علیه و آله)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

سخت‏کوشی و عشق به تحقیق و تألیف‏

تحصیل علم را با وجود مشکلات فراوان آغاز نموده بود و گاهی برای تهیه یک کتاب مدتها طول می‏کشید تا با پس انداز مبالغ کم بتواند حدود سه تومان آماده کند. آنگاه آن را برمی‏داشت و پیاده از قم به تهران می‏رفت و کتاب مورد لزوم را خریداری کرده پیاده به قم برمی‏گشت. با این همه هیچگاه از تحصیل و کسب علم خسته نمی‏شد؛ با کوششی مداوم و تلاشی پیگیر، کار تحقیق و مطالعه را ادامه می‏داد و با اختصاص ساعاتی محدود از شبانه‏روز به استراحت، بقیه را در مطالعه یا نوشتن صرف می‏نمود. از کثرت کتابت، دو طرف انگشتانش برآمدگی داشت و کمتر اتفاق می‏افتاد که در شبانه روز قلم در دست نگیرد.
فرزند ارشدش در مقدمه فیض العلام در مورد این خصیصه پدر می‏نویسد:
... مرحوم والدم تا حدود تواناییش نمی‏گذاشت عمرش بیهوده هدر رود و تلف گردد و دائماً اشتغال به نوشتن داشت و با اینکه بیمار بود حداقل در شبانه روز هفده ساعت در کار نوشتن و مطالعه بود و آثار مفید و نفیسی از او باقی...(10)
همدرس و همدوره‏اش، شیخ آقا بزرگ تهرانی، درباره او می‏نویسد:
... او پیوسته سرگرم کار بود، عشق شدید به نوشتن و تألیف و بحث و تحقیق داشت. هیچ چیز او را از این شوق و عشق منصرف نمی‏کرد و مانعی در این راه نمی‏شناخت...(11)
در ایامی که با دوستانش جهت رفع خستگی و برای بهره‏گیری از طبیعت به اطراف و اکناف سفر می‏نمود، در عین آنکه با همراهان مأنوس بود، کار مطالعه و نوشتن را فراموش نمی‏کرد. قلم و کاغذ، دوستان همیشگی او بودند. خلوتی برگزیده، به مطالعه و کتابت مشغول می‏شد و آن زمان که همراهان او را به صحبت دعوت می‏کردند، می‏گفت: شما می‏روید ولی اینها می‏ماند!